Parlamentarzyści pracują nad trzema ustawami konopnymi. Ile suszu na własny użytek?

Kolejnym etapem prac Parlamentarnego Zespołu ds. Legalizacji Marihuany były konsultacje społeczne, które trwały między 18 stycznia a 12 lutego. Na początku marca zespół spotkał się na posiedzeniu, podczas którego podsumowano opinie napływające od podmiotów zaproszonych do konsultacji. A te dotyczyły wszystkich trzech projektów, nad którymi pracuje zespół. Dotyczą one: rekreacyjnego użytkowania marihuany, produkcji marihuany medycznej oraz liberalizacji przepisów dotyczących upraw konopi w celach przemysłowych.

Najwięcej opinii napłynęło na temat projektu uregulowań marihuany do użytku rekreacyjnego. – Największym zaskoczeniem była opinia przesłana przez Ministerstwo Zdrowia, które obawia się, że dekryminalizacja spowoduje zwiększenie dostępności narkotyku, zwłaszcza wśród młodych ludzi. A przecież nasz projekt dotyczy osób dorosłych – tłumaczy Beata Maciejewska, posłanka Lewicy, przewodnicząca parlamentarnego zespołu. – Ministerstwo argumentowało także, że zwiększy się podaż marihuany na czarnym rynku. A przecież skutek powinien być wręcz odwrotny, bo po to proponujemy posiadanie niewielkich ilości na własny użytek, żeby ludzie nie musieli zaopatrywać się na czarnym rynku – komentuje posłanka. W jej opinii Ministerstwo Zdrowia kieruje się uprzedzeniami. – Brakuje im też woli, żeby zrozumieć, że żyjemy w XXI wieku i już najwyższa pora, żeby prawodawstwo dostosować do społecznej rzeczywistości.

Członkowie zespołu zapowiadają, że projekty ich autorstwa trafią do marszałkini sejmu 20 kwietnia, czyli w Światowy Dzień Marihuany. Na tym etapie Maciejewska wyjaśnia, że projekt ustawy o marihuanie do użytku rekreacyjnego zakłada dekryminalizację (czyli zmianę polegającą na tym, że czyn przestaje być karalny) posiadania niewielkich ilości, które zostały określone na 5 gramów suszu oraz cztery krzaki rosnące. Przy czym w toku konsultacji społecznych uszczegółowiono, że limit czterech roślin będzie przyznany na gospodarstwo domowe, a nie, jak wcześniej proponowano, na jedną osobę.

Dodatkowo projekt ustawy wprowadza zapisy regulujące sytuację, w której osoba ma przy sobie 5–10 gramów marihuany. – Chcemy uniknąć scenariusza, w którym ktoś, kto ledwie przekroczy 5 gramów, wpada od razu w konsekwencje karne posiadania dużych ilości narkotyku. Dlatego ilości 5–10 gramów będą podlegać karze grzywny. Natomiast jeśli w toku śledztwa okaże się, że to susz przeznaczony na własne potrzeby, to sprawę będzie można umorzyć – wyjaśnia Maciejewska.

Przedstawiciele Wolnych Konopi, którzy od lat lobbują za legalizacją marihuany, uważają, że 5 gramów to za mało. – Polityka kryminalna powinna skupić się na realnych zagrożeniach, a nie nabijaniu statystyk poprzez karanie ludzi z niewielką ilością marihuany, jaką jest ciągle nieco ponad 5 gramów – tłumaczy Andrzej Dołecki, prezes stowarzyszenia. Wolne Konopie współpracują z zespołem parlamentarnym i popierają jego działania, ale same stoją na stanowisku, że ilość na własny użytek dopuszczona przez polskie prawo powinna wynosić 30 gramów.

Swój postulat przekuli w obywatelski projekt ustawy, którą chcą złożyć w sejmie. Żeby to się stało, potrzebują poparcia 100 tysięcy obywateli. Aktywiści zapowiadają, że podpisy pod projektem będzie można składać w miejscach w całej Polsce od maja lub czerwca. Ale swobodne posiadanie 30 gramów suszu to nie wszystko, co proponują Wolne Konopie. W projekcie czytamy, że przestępstwem nie będzie też posiadanie czterech roślin oraz 200 gramów marihuany w miejscu zamieszkania. – Może się zdarzyć, że osoba hodująca cztery krzaki będzie miała plon rzędu stu kilkudziesięciu gramów. Dlatego proponujemy umowną granicę, która zapewni ochronę dorosłym osobom, które marihuaną uprawiają na własny użytek – tłumaczy Dołecki.

Beata Maciejewska tłumaczy z kolei, że propozycja dekryminalizacji posiadania 200 gramów marihuany to zbyt daleko idąca zmiana. – To jest ilość, przy której potrzebna byłaby legalizacja. A takie ilości mogą sugerować, że nie posiada się ich wyłącznie na własny użytek – tłumaczy posłanka.

Przypomnijmy, że legalizacja posiadania niewielkich ilości suszu była jednym z pierwotnych założeń członków parlamentarnego zespołu, który legalizację marihuany ma w swojej nazwie. W toku prac uznano jednak, że może mieć ona niewielkie szanse powodzenia. – Na tym etapie różne środowiska prędzej zaakceptują zniesienie stosowania kar niż pełną legalizację. To zwiększa szanse na powodzenie projektu. Mamy konserwatywny parlament i zdajemy sobie sprawę, że przegłosowanie ustawy w jakimkolwiek kształcie będzie trudne, ale mimo to trzeba próbować – wyjaśniała w lutym Krytyce Politycznej Urszula Zielińska, posłanka partii Zieloni i sekretarzyni zespołu.

Przewodnicząca zespołu uważa, że jeśli projekt nie przejdzie, to tylko z przyczyn politycznych. – Rozmawiam z posłami i posłankami różnych opcji, w tym z prawicy, i wiele z nich zgadza się z naszymi argumentami. Przedstawiamy kompleksowy pakiet rozwiązań, przemyślany, racjonalny. Pracujemy nad nimi, żeby je promować i posuwać naprzód dyskusję o marihuanie i konopiach. Trudno będzie zagłosować przeciw, bo merytorycznie projekty się bronią. Natomiast wiadomo: polityka to często nie jest miejsce na racjonalne decyzje, tu większe znaczenie ma gra polityczna.

Zespół parlamentarny pracuje również nad projektem, który zakłada ułatwienia w produkcji marihuany do celów medycznych w Polsce oraz popularyzację jej stosowania. Obecnie medyczna marihuana jest sprowadzana z zagranicy, głównie z Kanady, przez co dawka jednego grama kosztuje nawet 80 złotych. Środek ten nie jest refundowany, przez co chorzy o niskich przychodach mają do niego bardzo ograniczony dostęp. Dlatego posłowie chcą umożliwić uprawę konopi do celów medycznych w Polsce. – Ustawodawca zezwolił na korzystanie, ale nie wykazał żadnej dalszej inicjatywy. Poza umożliwieniem krajowej produkcji chcemy też, żeby wiedza o zdrowotnych właściwościach marihuany była integralną częścią studiów medycznych – tłumaczy Maciejewska.