We wtorek 4 sierpnia w Sejmie odbędzie się głosowanie nad projektem poprawki do ustawy o Prawie ochrony środowiska.
Publikujemy treść apelu do posłów i posłanek, wystosowanego przez ruchy współtworzące inicjatywę Polski Alarm Smogowy.
**
Szanowny Panie Pośle, Szanowna Pani Posłanko,
W dniu 4 sierpnia na posiedzeniu Sejmu zostanie przedstawiony projekt poprawki do artykułu 96 ustawy Prawo ochrony środowiska (nr druku 3667). Celem poprawki jest wyposażenie władz samorządowych w narzędzia do walki z zanieczyszczeniem powietrza. Są one niezbędne dla poprawy jakości powietrza w naszym kraju. Biorąc pod uwagę, że Polska ma najbardziej zanieczyszczone powietrze w całej Unii Europejskiej, a każdego roku z tego powodu przedwcześnie umiera 45 000 Polaków i Polek, apelujemy o głosowanie ponad podziałami politycznymi i przyjęcie proponowanych zmian.
Dzięki nowelizacji samorządy zyskają prawo do wprowadzania tzw. stref obszarowych, określając jakiego rodzaju paliwa i w jakiego rodzaju urządzeniach (kotły, piece) będą mogły być wykorzystywane na danym terytorium (gmina, województwo). Obecnie samorządy, które chcą walczyć z niską emisją, mogą jedynie wprowadzać całkowity zakaz stosowania węgla (i innych paliw stałych) w domowych piecach i kotłach, tak jak w 2013 r. uczynił to Kraków. Dzięki nowelizacji samorządy będą mogły dopuszczać do stosowania węgiel czy inne paliwa stałe, określając maksymalną emisyjność urządzeń, w których są one spalane (chodzi tu o emisję pyłu, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, itp.).
Nowelizacja wyposaży zatem samorządy w większy wachlarz możliwości. Ma to szczególne znaczenie dla miejscowości mniejszych, gdzie dostęp do sieci ciepłowniczych lub gazowych nie istnieje lub jest bardzo ograniczony.
Co więcej, zarówno ze środków krajowych (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) jak i funduszy unijnych (Regionalne Programy Operacyjne) zarezerwowano znaczne zasoby finansowe na dotacje do wymiany najbardziej zanieczyszczających kotłów i pieców, co ma szczególnie ważne znaczenie dla osób uboższych. Przykładowo, w ramach Programu KAWKA gminy mogą pozyskać dla mieszkańców dotację pokrywającą nawet 90% kosztów zakupu nowego kotła.
Apelujemy o nie ignorowanie problemu – lista chorób do których przyczynia się zanieczyszczenie powietrza jest długa: astma, infekcje górnych dróg oddechowych, przewlekła obturacyjna choroba płuc, nadciśnienie, wylewy, zawały, udary, rak płuc, a także szybsze starzenie się układu nerwowego.
Silny i bardzo negatywny jest wpływ zanieczyszczeń powietrza na rozwój płodu. Ponadto, Polska łamie krajowe i unijne normy jakości powietrza od niemal dekady. Komisja Europejska wszczęła przeciwko naszemu krajowi procedurę naruszenia prawa w tym względzie. Jeśli nie zostaną podjęte środki naprawcze, grożą nam wielomilionowe kary.
Przyczyny fatalnej jakości powietrza w naszym kraju badała Najwyższa Izba Kontroli. NIK potwierdził, że głównym powodem zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym czy rakotwórczym benzo[a]pirenem jest emisja z domowych pieców grzewczych (źródło to odpowiada za 52% emisji pyłu i ponad 85% emisji benzo[a]pirenu w skali kraju). Jednocześnie jest to obszar, który od wielu lat pozostaje poza jakąkolwiek kontrolą prawną. Dzięki proponowanej poprawce będzie możliwa zmiana tego stanu rzeczy.
O przyjęcie zmian apelują nie tylko ruchy społeczne, ale również władze samorządowe, na przykład gminy z terenu Małopolski czy Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP. Na konieczność wprowadzenia tych zmian prawnych wskazują od wielu lat samorządy wojewódzkie, które są odpowiedzialne za ochronę powietrza na ich terenie.
Prosimy o poważne potraktowanie prawa Polaków i Polek do oddychania powietrzem, które nie stanowi zagrożenia dla ich zdrowia i życia. Apelujemy o przyjęcie poprawki.
**
Polski Alarm Smogowy to inicjatywa skupiająca mieszkańców Polski zaniepokojonych stanem powietrza w naszym kraju. Współtworzą ją ruchy: Krakowski Alarm Smogowy, Podhalański Alarm Smogowy oraz Dolnośląski Alarm Smogowy. Podejmujemy działania mające na celu poprawę jakości powietrza, tak aby była ona zgodna z prawem polskim i europejskim. Przede wszystkim zależy nam na oddychaniu powietrzem bezpiecznym dla naszego zdrowia i życia.
**Dziennik Opinii nr 216/2015 (999)
