Krawczyk: #OccupyGezi

W protestach w Turcji kluczową rolę odgrywają media społecznościowe. Te tradycyjne nie zdały niestety egzaminu.

Na placu Taksim w Stambule trwa kolejny dzień antyrządowych protestów. W ostatnich dniach siły porządkowe próbowały brutalnie stłumić demonstracje. Amnesty International donosi o tysiącach rannych, którym pomagają wolontariusze. W internecie znaleźć można setki zdjęć zmasakrowanych ciał. Uczestnicy informują o ofiarach śmiertelnych; w niedzielę wieczorem pojawiły się zdjęcia ostrej amunicji używanej przez policję.

Protesty przeciwko reżimowi premiera Erdogana nie odbywają się tylko w Turcji. W zeszły weekend na całym świecie zorganizowane zostały pikiety solidarnościowe – do okupujących ulice Stambułu ciągle spływają głosy poparcia. W Krakowie i Warszawie na demonstracjach zebrało się blisko dwieście osób. Ulicami Wrocławia przeszła największa od kilku lat spontanicznie zorganizowana manifestacja – tureckim studentom i studentkom przebywającym we Wrocławiu udało się zebrać w 24 godziny blisko sto osób. W grupie, która ulicą Oławską przeszła w stronę rynku, byli również Belgowie, Hiszpanie, powiewały portugalskie flagi. „Nie dla przemocy w Turcji“; „Police is lacking one weapon you have: Solidarity!” – pisali na plakatach uczestnicy.

Po raz kolejny kluczową rolę w masowych protestach odgrywają media społecznościowe. Wszystkie materiały dotyczące „tureckiej wiosny” są od razu publikowane i oznaczane tagiem #OccupyGezi. We Wrocławiu podczas demonstracji na bezpłatnych platformach streamingowych transmitowano obraz wideo wraz z polskim i angielskim komentarzem. Wsparcie płynące z Londynu, Frankfurtu, Barcelony, Warszawy, Krakowa czy Wrocławia widzą nie tylko okupujący plac Taksim, ale również członkowie tureckiego rządu. I choć tureccy politycy wydają się impregnowani na głosy obywateli, fakt, że protesty zyskują międzynarodowy rozgłos, nie pozostaje bez wpływu na ich działania. Premier Erdogan twierdzi, że skoro został wybrany w wyborach, to może robić, co mu się podoba, dorzuca jednak, że „Twitter i media społecznościowe to największe przekleństwa dla społeczeństwa”.

Egzaminu z dziennikarstwa nie zdają za to tradycyjne media. Turecka telewizja w czasie protestów transmitowała programy kulinarne. W Polsce, w głównym wydaniu Faktów TVN z 1 czerwca, mogliśmy obejrzeć obszerną relację z obchodów Dnia Dziecka w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Wydarzeniom tureckim nie poświęcono ani sekundy.

Czy wynika to z braku wiedzy, środków, profesjonalizmu, czy z badań rynku albo, w najgorszym wypadku, z politycznej decyzji – jest bez znaczenia.

Ważne jest to, że rozdźwięk między rzeczywistością a przekazem medialnym jest na tyle silny, że mobilizuje ludzi do wyjścia na ulicę i nadawania własnych materiałów.

Wymusza również poszukiwanie nowych źródeł informacji – po co czekać na materiał w wieczornych wiadomościach, skoro pod tagiem #OccupyGezi sami protestujący przekazują nam, co się dzieje w Stambule, bez żadnego opóźnienia. Publikujących materiały jest tak wielu, że na bieżąco można je weryfikować. Po wrocławskim marszu uczestnicy wrzucili swoje zdjęcia na publiczne serwery i umieścili odnośniki do nich na facebookowej stronie wydarzenia. Inni przygotowali zbiór informacji i odnośników do polskich akcji solidarnościowych; postępy ich prac można śledzić na bieżąco. Strona relacjonująca protesty społeczne w Europie przygotowała szybko kolaż na podstawie tych materiałów i przesłała wiadomość o wrocławskiej pikiecie do 125 tysięcy osób.

Wykorzystując laptopy, tablety i telefony komórkowe na demonstracjach, można w znaczący sposób zwiększyć siłę oddziaływania ulicznych akcji. Programy kulinarne nagrajcie sobie na później; teraz warto śledzić to, co się dzieje w internecie: