Sygnatariusze listu wyrażają sprzeciw wobec faktu zerwania umowy na realizację zadania w ramach ogłoszonego przez Krajowe Centrum ds. AIDS konkursu.
Pan Premier Donald Tusk
Prezes Rady Ministrów
Szanowny Panie Premierze,
Jako inicjatywa obywatelska protestujemy przeciwko działaniom Ministerstwa Zdrowia i jego agendy Krajowego Centrum ds. AIDS, których skutkiem było natychmiastowe zerwanie umowy z organizacjami pozarządowymi realizującymi kampanię społeczną „Seks w moim mieście” oraz nakazowi zamknięcia strony internetowej,jednego z ujętych w umowie , istotnych elementów kampanii .
Uważamy, iż decyzja ta była nieuzasadniona merytorycznie, szkodliwa społecznie, a także nie miała podstaw prawnych.
Kampania ”Seks w moim mieście” skierowana została, zgodnie z treścią ogłoszonego konkursu przez Krajowe Centrum ds. AIDS „Programy skierowane do osób o zwiększonym poziomie ryzykownych zachowań” do konkretnego środowiska – mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami (MSM). Zgodnie z założeniami zadania, jej cel to promocja zdrowia seksualnego oraz profilaktyka zakażeń HIV w tej konkretnej grupie, która znajduje się wśród populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia HIV (wg. danych Krajowego Centrum ds. AIDS w Polsce, w ostatnich latach odsetek wykrywanych zakażeń w punktach konsultacyjno-diagnostycznych oferujących anonimowe i bezpłatne testowanie w kierunku HIV jest w tej grupie najwyższy). W związku z powyższym niezbędne jest podejmowanie stałych działań profilaktycznych i pomocowych kierowanych do tej populacji. Jest to zgodne z zapisem Konstytucji RP dotyczącym obowiązku ochrony zdrowia przez Państwo Polskie każdego obywatela.
Podkreślamy także, iż kampania “Seks w moim mieście” spełniła w pełni postulat konkursu dotyczący opracowania i rozpowszechniania „najbardziej odpowiednich materiałów edukacyjnych i promocyjnych, odpowiadających potrzebom grupy docelowej”. Złożony przez koalicję organizacji pozarządowych wniosek o przyznanie dotacji na ten cel został przez komisję konkursową oceniony bardzo dobrze, uzyskał największą liczbę punktów i został przyjęty do realizacji.
Aby kampania miała sens i była skuteczna, jej realizatorzy, w ślad za powszechnie stosowanymi i sprawdzonymi zasadami kreowania tego typu kampanii społecznych dostosowali przekaz do potrzeb i oczekiwań konkretnej grupy, biorąc pod uwagę jej specyficzną obyczajowość i zachowania, dostosowując zarówno treści jak i formę przekazu do tego, aby była ona trafna i zawierała wszystkie niezbędne elementy skutecznej profilaktyki. Uwzględniono specyfikę polskiego odbiorcy oraz zjawisko używania substancji psychoaktywnych w tej grupie. Słusznie wykorzystano założenia filozofii redukcji szkód (ang. Harm Reduction), będącej częścią polityki zdrowia publicznego, której celem jest ograniczanie szkodliwych skutków ludzkich zachowań, a w tym konkretnym przypadku ograniczenie ryzyka zakażenia HIV wynikającego z podejmowanych zachowań seksualnych i używania substancji psychoaktywnych.
W naszej opinii, wydźwięk kampanii jest pozytywny, a jej przekaz trafia do grupy docelowej. Zamknięcie portalu internetowego, wstrzymanie finansowania oraz poparcia dla realizacji kampanii to decyzja, której przewidywaną konsekwencją jest „odcięcie” grupy MSM od informacji ratujących zdrowie, a niekiedy także życie. Zastosowana metoda kampanii – ograniczania szkód społecznych i zdrowotnych – ma wpływ nie tylko na ograniczenie szkód zdrowotnych konkretnego, pojedynczego człowieka czy określonej populacji, ale będąc elementem polityki zdrowia publicznego generalnie – ma niebagatelny, korzystny wpływ na zdrowie wszystkich obywateli.
Wyrażamy też zdziwienie, ale przede wszystkim jesteśmy bardzo zaniepokojeni faktem, iż nakaz zamknięcia strony internetowej oraz zerwanie umowy nastąpiło po jednym krytycznym artykule zamieszczonym w codziennym dzienniku.
Z treścią zarzutów zawartych w artykule nie mogliby się zgodzić eksperci z dziedziny profilaktyki HIV/AIDS. Zadajemy więc sobie pytanie – dlaczego przedstawiciel polskiego rządu, Minister Zdrowia, podjął taką decyzję, nie konsultując jej z ekspertami? Trudno bowiem ekspertom zgodzić się z zarzutem dziennikarza, iż działania kampanii, mieszczące się w ramach i zasadach redukcji szkód, a więc dostarczające wiedzy na temat wszystkich możliwych zagrożeń, wynikających z konkretnych zachowań i wszystkich niezbędnych informacji o sposobach ich unikania i/lub minimalizowania ryzyka z nich wynikających, są niezgodne z zasadami obowiązującymi w działaniach polityki zdrowia publicznego, ze szczególnym uwzględnieniem działań profilaktycznych w zakresie HIV/AIDS.
Wyrażamy też zdecydowany sprzeciw przeciwko przedmiotowemu traktowaniu partnerów społecznych jakimi są dla agend rządowych organizacje pozarządowe, w tym konkretnym przypadku znacząca i profesjonalna siła w działaniach dotyczących HIV/AIDS w Polsce. Zerwanie umowy przez Krajowe Centrum ds. AIDS, agendę rządową, podległą Ministerstwu Zdrowia, jest wyrazem braku profesjonalizmu i niepoważnego traktowania partnerów-realizatorów projektu.
Podkreślamy ponownie, iż działania kampanii realizowane były przez kilka podmiotów, które wygrały konkurs ogłoszony przez Krajowe Centrum ds. AIDS, a to oznacza, że przedstawiły szczegółową ofertę, która została zaakceptowana i przyjęta do realizacji przez komisję konkursową.
Oceniamy, iż natychmiastowy tryb zerwania umowy oraz nakaz zamknięcia portalu jest niedopuszczalnym jej naruszeniem oraz brakiem poszanowania partnera społecznego. Uważamy, że kampania „Seks w moim mieście” jest dobrym, profesjonalnie przemyślanym projektem profilaktycznym, skierowanym do określonej populacji, dla której, w celu ograniczania liczby nowych zakażeń HIV, niezbędne jest dostarczenie informacji na temat bezpieczniejszych zachowań seksualnych oraz dotyczących używania substancji psychoaktywnych.
Decyzja Ministerstwa Zdrowia zachwiała naszą wiarę, iż przedstawiciele polskiego rządu potrafią (są zainteresowani) profesjonalnie, zgodnie z przyjętymi , obowiązującymi zasadami profilaktyki, działać na rzecz naszego wspólnego dobra – zdrowia.
Artykuł prasowy, napisany przecież nie przez specjalistę, nigdy nie powinien być podstawą do reakcji dla specjalistów, a intencje rządu dotyczące działań w obszarze HIV/AIDS powinny być jasne i spójne z polityką europejską w tym zakresie. Według najnowszych danych WHO (Region Europejski) zakażenia HIV są nadal wysoce skoncentrowane w kluczowych populacjach, w tym wśród mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami. W czerwcu 2013 Światowa Organizacja Zdrowia opublikowała nowe wytyczne, których wdrażanie wyznaczone jest przez globalny cel i oznacza równy dostęp do profilaktyki HIV, badania i opieki dla wszystkich grup ludności.
Szanowny Panie Premierze, wyrażając protest jednocześnie apelujemy o uchylenie decyzji o odstąpieniu od umowy i nakazie zamknięcia portalu kampanii „Seks w moim mieście” oraz oczekujemy szybkiego wyznaczenia terminu spotkania z Panem, z udziałem przedstawicieli społecznego protestu, organizacjami realizującymi projekt oraz przedstawicielami Ministerstwa Zdrowia i jego agendy, Krajowego Centrum ds. AIDS. Pragniemy wspólnie zastanowić się nad zaistniałą sytuacją i zapobiec w przyszłości podobnym decyzjom, w naszej ocenie kompromitującym Rząd Polski.
Z wyrazami szacunku,
W imieniu sygnatariuszy protestu
Komitet Sterujący
Polska Sieć Polityki Narkotykowej
Do wiadomości:
Bartosz Arłukowicz, Minister Zdrowia
Anna Marzec-Bogusławska, Dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS
–
Protest można podpisać pisząc na adres: biuro[at]politykanarkotykowa.com. W treści maila podając imię, nazwisko i datę, w tytule maila: Protest przeciwko zerwaniu umowy z realizatorami „Seks w moim mieście”.
