Po dziesięciu latach wojny rosyjsko-ukraińskiej łatwo zapomnieć, że zaczęła się ona od operacji sił specjalnych Rosji na Krymie, a potem na Donbasie. Do historii konfliktu przeszły obrazy „zielonych ludzików”, zamaskowanych ludzi bez znaków rozpoznawczych i w pełnym ekwipunku wojskowym, który według Putina każdy może kupić w kiosku za rogiem.
Dekada trwania działań wojennych, a szczególnie obecny pat na froncie pokazują, że działania służb specjalnych mają kluczowe znaczenie dla przebiegu konfliktu. Mimo że regularny front ugrzązł w okolicach ruin Awdijewki, Ukraińcy regularnie zatapiają rosyjskie jednostki floty czarnomorskiej, zestrzeliwują samoloty i atakują obiekty infrastruktury wojskowej i przemysłowej głęboko na tyłach wroga. W tych operacjach prym wiedzie SBU i HUR, czyli Służba Bezpieczeństwa Ukrainy oraz Główny Zarząd Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy.
Ta druga służba, będąca wywiadem wojskowym, kierowana jest obecnie przez Kyryła Budanowa, najmłodszego w historii ukraińskich służb specjalnych dowódcę tego typu wojsk.
SŁUCHAJ NA SPOTIFY:
SŁUCHAJ NA APPLE PODCASTS:
SŁUCHAJ NA SPREAKER:
W kolejnym odcinku Bloku wschodniego porozmawiamy o związkach XIII-wiecznej astrologii z filmem Karate Kid, a wszystko po to, by przyjrzeć się procesowi odbudowy służb specjalnych w Ukrainie po Rewolucji Godności. Opowiemy o roli CIA, która praktycznie od podstaw zbudowała HUR. Jednak wraz z powstaniem nowej struktury budowana była nowa opowieść o tej służbie, a szczególnie o jej dzisiejszym dowódcy. Jest to opowieść porywająca, są w niej nagłe zwroty akcji, jest ryzyko, szaleństwo i tajemnica. Są chwile załamania, miłość i zdrada, podwójna intryga, ale na końcu mamy nadzieję na katharsis, bo Etan Hunt zawsze chwyta się liny nad przepaścią, a dobro wygrywa ze złem. Ale opowieść o Budanowie, jak zresztą cała opowieść o Ukrainie w tej wojnie, to historia underdoga walczącego z topdogiem w świecie, gdzie człowiek człowiekowi wilkiem.
Kibicujemy słabszemu bohaterowi, tak jak trzymaliśmy kciuki za bohatera filmu Karate Kid czy Rocky’ego Balboę – wzorcowe postaci tekstów kultury masowej o walce z przeciwnościami losu i złymi ludźmi. Budanow zdaje się świadomy zasady, że fantazja o zwycięstwie słabszego, czyli biblijnego Dawida nad Goliatem, jest silniejsza niż fantazja o zwycięstwie superbohatera.
Oglądalibyśmy ten film z zapartym tchem, tyle że w przypadku Ukrainy cała ta opowieść toczy się w rzeczywistości.
Blok wschodni
„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu Blok wschodni, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień. O państwach, które leżą na wschód od Polski, chcemy mówić centralnie, bo uważamy, że tam dzisiaj decyduje się przyszłość Europy i demokracji. Dlatego naszą uwagę kierujemy w stronę Ukrainy, która zmaga się z otwartą i niesprowokowaną rosyjską agresją. Ale będziemy odwiedzać także inne państwa, które w wyniku rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie stanęły na geopolitycznym rozdrożu i szukają odpowiedzi na pytanie o swoje miejsce na mapie międzynarodowych sojuszy.
(Nie)zatrzymanie ukraińskich dziennikarzy, czyli granicyzacja w działaniu
czytaj także
**
Paulina Siegień – dziennikarka i reporterka związana z Trójmiastem, Podlasiem i Kaliningradem. Pisze o Rosji i innych sprawach, które uzna za istotne, regularnie współpracuje także z New Eastern Europe. Absolwentka Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego i filologii rosyjskiej na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka książki Miasto bajka. Wiele historii Kaliningradu (2021), za którą otrzymała Nagrodę Conrada.
Wojciech Siegień – etnolog, psycholog, absolwent Kolegium MISH UW, ekspert ds. Europy Wschodniej. Prowadził badania terenowe w Białorusi i Rosji, a od 2017 roku w Donbasie. Specjalizuje się w problematyce militaryzacji społecznej i kulturowej. Wraz z Pauliną Siegień prowadzi podcast Na Granicy.
