Katarzyna Górna & Jakub Majmurek: Archeologia Utopii – wernisaż

Projekt składa się z rzeźby oraz dwukanałowej projekcji przedstawiającej zmontowany materiał found footage. Tematem obu części instalacji jest badanie wizualnych kodów partycypacji, wypracowanych przez kino XX wieku.

otwarcie wystawy: 27 kwietnia, sobota, godz. 19.00, CSW Kronika, Rynek 26, Bytom

Konkretnie: przez dwie jego tradycje tworzące najbardziej wyraziste obrazy zaangażowania, partycypacji, zbiorowego, politycznego uwspólnotowienia. Z jednej strony jest więc to kino hollywoodzkie (od okresu klasycznego lat trzydziestych do czasów współczesnych), z drugiej – kino socrealistyczne (produkcje fabularne i dokumenty), zwłaszcza radzieckie.

Zestawione ze sobą zostają dwa wizualne kody wypracowane w ramach dwóch bardzo silnych „religii obywatelskich”, pozornie biegunowo od siebie odmiennych, przeciwstawiających się sobie w ramach zimnowojennego konfliktu. Zestawienie to ma zbadać pewne dające się zaobserwować korespondencje, powinowactwa (z wyboru i nie) między tymi dwoma kodami wizualnymi. Stworzyć przestrzeń spotkania utopijnych iskier w ich obu: przyjrzeć się zakładanym przez nie wizjom przyszłości, czasu, postępu, wspólnoty, jednostki. Ale także wydobyć na wierzch podobne dla obu autorytarne struktury. W sytuacji po upadku projektu socjalistycznego w Europie Wschodniej i głębokiego kryzysu amerykańskiego projektu (pokolenie Amerykanów urodzonych po roku 1980 jest pierwszym od długiego czasu, znajdującym się w gorszej sytuacji ekonomicznej od pokolenia ich rodziców), takie działanie niesie ze sobą w równej mierze archeologiczny, co utopijny wymiar.

W części instalacji składającej się z found footage na dwóch ekranach pokazywany jest materiał filmowy zmontowany z fragmentów hollywoodzkich filmów i produkcji socrealistycznych: socrealizm i Hollywood. Zestawionych ze sobą zostaje kilka podobnych, występujących w obu tradycjach sytuacji wizualnych: portrety przywódców i liderów; sceny zbiorowe przedstawiające zbiorowości metonimicznie reprezentujące społeczną „całość” (pochody, defilady wojskowe w kinie socrealistycznym, parady, ciała ustawodawcze, armia w kinie amerykańskim); filmowe obrazy zyskiwania przez obywateli obywatelskiej czy politycznej świadomości; obrazy walki za ojczyznę i jej sprawę; itp.

Towarzysząca jej rzeźba przedstawia swoisty „typ idealny” dwóch postaci widza-obywatela tworzonych przez te dwie tradycje wizualne, podających sobie ręce – jako dwa obiekty w muzeum, stanowiące świadectwo przeszłości, ale także jako znak możliwości nowego otwarcia utopijnej wyobraźni.

Katarzyna Górna (ur. 1968) – artystka wizualna, używa różnych mediów (fotografia, filmy wideo, instalacje). Studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom w pracowni profesora Grzegorza Kowalskiego w 1994 roku. Jedna z inicjatorek Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej. Mieszka w Warszawie.

Jakub Majmurek (ur. 1982) – filmoznawca, krytyk filmowy, publicysta. Ukończył filmoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz studia w Instytucie Nauk Politycznych na UJ. Redaktor Krytyki Politycznej. Mieszka w Warszawie.

Projekt zrealizowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.