Jeśli afera taśmowa wyglądała tak, jak opisuje to Falenta, to PiS zdobyło władzę, posługując się gangsterskimi metodami.
Oczywiście są liczne powody, by kwestionować wiarygodność Marka Falenty. Człowiek jest w stanie powiedzieć bardzo wiele, żeby nie iść do więzienia, w tym wysunąć niczym niepoparte oskarżenia. Falenta, który teraz oskarża PiS, wcześniej sugerował, że za aferą podsłuchową stoi „człowiek Tuska”. Straszył też PO ujawnieniem sekstaśm z udziałem prominentnych polityków tej formacji. To wszystko – najoględniej mówiąc – nie dodaje mu wiarygodności. Niemniej jego ostatnie rewelacje rysują przerażający obraz i wymagają wyjaśnienia.
Zamach partyjnych służb
W liście domagającym się od prezydenta ułaskawienia Falenta mówi bowiem, nie nazywając tego oczywiście w ten sposób, że w Polsce w latach 2013–2014 elementy służb lojalne nie wobec legalnego rządu, ale opozycyjnej partii z siedzibą na Nowogrodzkiej, prowadziły wspólnie z jej kierownictwem grę zmierzającą do zmiany władzy w Polsce. W tym celu posługiwały się Falentą, jego taśmami, wreszcie zaprzyjaźnionymi mediami.
Część polityków związanych z poprzednią władzą mówi już o tym, że padła ona ofiarą zorganizowanej grupy przestępczej (Roman Giertych), jeśli nie zamachu stanu (Bartłomiej Sienkiewicz). Na pewno można powiedzieć, że jeśli afera taśmowa wyglądała tak, jak opisuje to Falenta, to PiS zdobyło władzę, posługując się gangsterskimi metodami, spoza instytucjonalnego, prawnego i moralnego porządku demokracji liberalnej.
Co jeszcze bardziej niepokojące, jeśli Falenta mówi prawdę, oznacza to, że w środku polskich służb działała grupa oficerów lojalnych nie wobec państwa, a wobec partii. Kolonizacja przez logikę partyjną instytucji takich jak służby to recepta na dysfunkcjonalne państwo służące nie całości politycznej wspólnoty, a jednemu stronnictwu. Jeśli oficerowie służb zaczynają sami definiować rację stanu i zgodnie z tym, jak ją rozumieją, wypowiadać posłuszeństwo legalnym władzom, to otwiera to w państwie logikę wojny domowej, której żadna demokracja nie przetrwa.
#JurnyStefan, #dinozaury, sejf Giertycha. Jaką moc mają kolejne afery?
czytaj także
Czy scenariusz przedstawiony przez Falentę jest prawdopodobny? Nie jest zupełnie niewyobrażalny. We wszystkich liberalnych demokracjach władze mają problem z efektywną kontrolą nad służbami, wśród funkcjonariuszy dysponujących potężną wiedzą i władzą może pojawić się pokusa własnej politycznej gry. W słabszych krajach służby bywają w dodatku rozgrywane przez obce wywiady. Oczywiście wokół domniemanego nacisku służb na demokrację powstaje szereg wariackich teorii spiskowych i być może rewelacje Falenty to kolejna z nich. Ale zanim machniemy ręką na zeznania byłego węglowego barona, lepiej sprawdzić.
Teraz już niczego się nie dowiemy
Jeśli Falenta nie zmyśla, to pojawia się też pytanie, czemu PO i jej politycy odpowiedzialni za nadzór nad służbami nie zauważyli, co się dzieje. Czy osoby nadzorujące służby nie widziały, komu są one naprawdę lojalne? Znów cisną się na usta frazy o „państwie z kartonu”.
czytaj także
Z drugiej strony trudno, żeby każdemu nowemu rozdaniu politycznemu towarzyszyła czystka w służbach. Tego z kolei nie przetrwałoby państwo. Zupełnie niezrozumiałe jest jednak to, czemu PO, gdy jeszcze dysponowała większością w Sejmie, nie powołała w sprawie taśm komisji śledczej. Nawet jeśli komisja nic by ostatecznie nie wyjaśniła, mogłaby wyciągnąć na światło dzienne pewne wątki – np. te z ostatnich rewelacji Falenty.
Dziś mamy pewność, że państwo wysuwanych przez osadzonego przedsiębiorcę rewelacji nie sprawdzi. Wszyscy wiemy, że nie można oczekiwać, że zbada je prokuratura Ziobry. Że PiS zgodzi się na powołanie komisji śledczej. A jako obywatele mamy żywotny interes, by się dowiedzieć, jaką w końcu rolę w nagraniach i ich wyciekach do mediów odegrały służby. Kto z kierownictwa PiS – na czele z samym Jarosławem Kaczyńskim – wiedział o procederze nagrywania. Bo kto wiedział i liczył na wykorzystanie tej operacji przeciwko politycznym konkurentom, grał na tyle brudno, że obywatelski gniew powinien na zawsze usunąć go z polityki.
Jeśli jednak Falenta nie ma taśmy, gdzie Kaczyński mówi coś w stylu: „pan nagrywa, to ich wykończy”, to nie poznamy odpowiedzi na żadne z tych pytań.
Jeszcze głębiej w błoto
Nie ma też co liczyć na eksplozję obywatelskiego gniewu, który zmiecie grającą nieczysto partię. Trudno uwierzyć, by sprawa Falenty stała się polską Watergate. Dzięki kombinacji świetnej koniunktury i transferów socjalnych PiS wydaje się całkowicie impregnowany na wszelkie afery. Od KNF, przez leki, po Srebrną wszystkie bomby, które miały wysadzić PiS, okazywały się niewypałami.
Po ujawnieniu tzw. afery Oleksego Zbigniew Herbert napisał chyba swój najlepszy wiersz po roku 1989. Podmiot liryczny zastanawia się w nim, co zrobić, jeśli jego premier „o dobrodusznej twarzy opata dochodowego klasztoru” go zdradził. Rozważa wyzwanie go na ubitą ziemię, konkludując jednak, iż tu „nie ma ubitej ziemi”:
trudno wykonać
patetyczny gest
Eugeniusza Oniegina
zapadając się
po kolana
po szyję
w błoto
Herbert „błoto” utożsamiał zapewne z postkomunistyczną lewicą. Jak się jednak później okazało, rozsadnikiem „błota” w przypadku tzw. afery Oleksego był obóz Wałęsy. Od 1995 roku zapadamy się w błoto, w ostatnich czterech latach z niespotykanym wcześniej przyspieszeniem.
Polityka zmieniła się w Polsce w festiwal oszczerstw bez konsekwencji. Politycy rzucają najcięższe oskarżenia, z których absolutnie nic nie wynika, wybrzmiewają one wyłącznie w zamkniętych, zupełnie od siebie oddzielonych bańkach informacyjnych.
Transfery socjalne, nie obyczajówka. Jak PiS wygrał eurowybory
czytaj także
Taka sytuacja inflacji oskarżeń, braku odpowiedzialności za słowo, zarzutów bez konsekwencji, bezkarności oszczerstw koroduje etyczną substancję polskiej demokracji. Na razie wiele wskazuje na to, że sprawa Falenty tylko się do tej korozji przyczyni.
Nie będzie cudownej broni
Opozycja i jej sympatycy mają trudne zadanie do wykonania. Z jednej strony nie mogą przestać wskazywać na korupcję PiS i zepsucie, jakie – mimo języka odnowy moralnej – rządy tej partii powodują w państwie. Z drugiej strony trzeba mieć świadomość, że to za mało, że to nie wystarczy. Afera taśmowa nie okazałaby się tak skuteczna, gdyby PO i PSL słuchały swojego elektoratu, gdyby znały jego nastroje i potrzeby oraz potrafiły udzielić na nie politycznej odpowiedzi. Gdyby ludzie mieli poczucie, że w latach 2007–2015 sprawiedliwie uczestniczyli w sukcesach Polski, ośmiorniczki, wysokie rachunki restauracyjne i kilka przekleństw nie przyniosłyby zmiany władzy.
czytaj także
Bez zrozumienia, czego potrzebuje elektorat, bez zaoferowania mu nadziei, że może być lepiej, bez porwania go własnym projektem opozycja na razie nie wygra. Niezależnie od tego, jakie taśmy jeszcze znajdą się na PiS, wystarczająco duża grupa wyborców może uznać, że ujawniona na nich korupcja, arogancja, hipokryzja i wszystko inne to cena warta zapłacenia za ekonomiczne bezpieczeństwo ich rodzin, które przyniosły ostatnie lata. Możemy uznawać taką postawę za głupią, krótkowzroczną, nieobywatelską, ale z pewnością nie wygra się z PiS, obrażając się na to, że wyborcy tak myślą. Trzeba im dać nadzieję, że po PiS będzie lepiej – a nie tylko taśmy pokazujące, jaki PiS jest straszny.
