Idea Katolickiego Państwa Narodu Polskiego. Zarys ideologii ONR „Falanga”

Jan Józef Lipski ostrzegał swych czytelników przed pokusą rozwiązań totalnych i wskazywał na podobieństwa totalitaryzmów prawicowych i lewicowych. W tej słynnej książce, której poprawione wydanie ukazuje się po wielu latach, na przykładzie pieczołowicie zebranej publicystyki sympatyków przedwojennej „Falangi” pokazał próbę wykorzystania katolicyzmu przez skrajnych nacjonalistów. Lipski nie uważał wiary katolickiej za spójną z myśleniem totalitarnym. W jego opinii Katolickie Państwo Narodu Polskiego miało tyle wspólnego z katolicyzmem, co „demokracja ludowa” z demokracją. Dzieło życia autora Dwóch ojczyzn, dwóch patriotyzmów pozostaje wciąż aktualne, przede wszystkim jako przestroga przed polityką fanatyzmu i przed wykluczaniem arbitralnie wyznaczonych „obcych” z demokratycznej wspólnoty.

„Terror rodzi się z nienawiści i nienawiść rodzi. Ideologia zaś temu towarzysząca zbudowana na nienawiści samookreślała się, moim zdaniem bezprawnie, jako katolicka przy słabym i rzadkim sprzeciwie Kościoła […]. J.”

Jan Józef Lipski