Seminarium "Co to jest współczesność" w ramach Uniwersytetu Krytycznego.
Uniwersytet Krytyczny | Co to jest współczesność? | Czy jesteśmy już nieśmiertelni? Problem wartości w epoce „sztucznych rajów”
Prowadzenie: Jacek Szaban (Orgia Myśli)
17 kwietnia, czwartek, godz. 19.00
Krytyka Polityczna, ul. Foksal 16, II p., Warszawa
Czy jesteśmy już nieśmiertelni?
Pytanie to jest pytaniem diagnosty. Jest krytycznym pytaniem o stan szczególnego zespołu form, za pomocą którego pewien, współczesny typ człowieka definiuje się, lub może tylko usiłuje się definiować i zarazem określać w stosunku do takich problemów jak spełnienie, sukces, rozkosz, prędkość i – oczywiście – śmierć.
Wiele wskazuje, że pojęcie raju, także sztucznego, wywodzącego się z ideałów Oświecenia, jako sfery zamkniętej i wydzielonej, bezpiecznej i odseparowanej od trudów, zwłaszcza zaś takiej, która być ma za owe trudy nagrodą, zastępuje powoli zaczerpnięta z rzeczywistości wirtualnej wizja egzystencji, pojmowanej jako ekstatyczna, będąca nieustającym wyzwaniem i ruletką woli misja, nie mająca początku ani końca. Indywiduum zatraca się w niej, porzucając marzenia o „zbawieniu” w zamian za chwilowe, lecz przez to być może rzeczywiście pozaczasowe, doznanie bezosobowego pędu, przemocy, i doskonałej wymienialności własnego ja z jakimkolwiek innym.
Czy jako dzieci cywilizacji, której nie zagraża już apokaliptyczna zagłada z kosmosu, gdyż ta została od dawna założona, jako wyzwanie, które przyjdzie nam okiełznać dzięki niewyczerpanym zasobom odporności na ból rodem z pogranicza pogańskiej mitologii i komputerowej strzelanki, pozostawiliśmy w tyle samą śmierć?
Jacek Szaban – studiował prawo i filozofię; od 2007 związany z niezależnym portalem filozoficzno-literackim „Orgia Myśli”, na którego łamach publikował eseje (m.in. o G. Flaubercie i E. Jüngerze) oraz teksty literackie.
___
W rzeczywistości, której kształt determinuje ekscesywny i dynamiczny przepływ informacji, faktów, interpretacji, komentarzy, wielość dyskursów i rosnąca złożoność procesów społecznych i ekonomicznych, problemem najbardziej być może palącym staje się ustanowienie jakiejkolwiek „teorii współczesności”, odpowiedź na pytanie „co się w istocie dzieje?”, która byłaby tyleż syntetyczna, bezstronna i całościowa w ujęciu obecnego stanu rzeczy, co i w miarę możliwości jednoznaczna i ukierunkowująca nasze praktyki i polityki. Być może udzielenie takiej odpowiedzi okaże się zresztą niemożliwe, a „teoria współczesności” musi zakończyć się już na sproblematyzowaniu własnej niemożliwości i zakwestionowaniu samego pojęcia tego, co współczesne. Nie unieważnia to jednak samego pytania i wszystkich dalszych kwestii, do jakich ono prowadzi; rozmaitości tematów, jakie można przy jego okazji poruszyć, zarówno polskich, jak i globalnych.
Seminarium Orgii Myśli pt. „Co to jest współczesność?”, zorganizowane w ramach Uniwersytetu Krytycznego i Instytutu Studiów Zaawansowanych, poświęcone jest teoretycznej eksploracji wielu składających się na naszą obecną rzeczywistość wątków i zagadnień; jego celem ma być raczej synteza i wszechstronność niż specjalizacja i bezpośrednie zastosowanie. Zasadniczym założeniem cyklu jest także stałość uczestników (przy drzwiach otwartych dla wszystkich zainteresowanych wyłącznie konkretnym zagadnieniem), ciągłość „wątków przewodnich”, takich jak „kapitalizm”, „kryzys”, „globalność”, „Polska”, „kultura”, „myśl współczesna”, możliwość lektur obowiązkowych dla uczestników (o których będziemy z wyprzedzeniem informować), a także zaproszenia dla „gości specjalnych”.
Orgia Myśli to istniejąca od 2005 r. niezależna, ochotnicza spółdzielnia kulturotwórcza mająca na celu inicjowanie i inspirowanie nowych prądów myśli, teorii i sztuki. Zainteresowana literaturą, filozofią, kulturą, społeczeństwem, polityką i historią, Orgia Myśli dąży do połączenia potrzeby zabawy z potrzebą refleksji, wpisując się we współczesny krajobraz intelektualny organizowanymi wydarzeniami (debaty, seminaria, imprezy i in.) oraz magazynem internetowym www.orgiamysli.pl . Od początku swej działalności Orgia Myśli, pozostając przy zasadzie nomadyzmu i pozainstytucjonalności, a zarazem wyznając wartości oświecenia i emancypacji, dąży do współdziałania z innymi instytucjami i organizacjami kultury, wraz z którymi chce przyczynić się do kulturowych i społecznych przemian, jakie uczynią z Polski kraj bardziej przyjazny dla mieszkających w nim jednostek.
_____
Kolejne spotkania cyklu:
15.05: Polityka wzrostu. Horyzonty kapitalizmu (prowadzenie Wiktor Rusin i Jacek Szaban)
29.05: Indywidualizm dziś (prowadzenie Jacek Dobrowolski i Joanna Ziółkowska)
12.06: Co nam zostało z Nietzschego? (prowadzenie Wiktor Rusin i Jacek Dobrowolski)
______
Projekt „Uniwersytet Krytyczny 2014-2016” realizowany jest dzięki dofinansowaniu ze środków m.st. Warszawy.
