Dyskusyjny Klub Filmowy w ramach Uniwersytetu Krytycznego.
Uniwersytet Krytyczny | DKF: Czym się żywi kino grozy? | Rodzina: Potomstwo (The Brood, 1979, Kanada/USA, reż. David Cronenberg)
Prowadzenie: Klaudia Rachubińska, Antoni Michnik
10 kwietnia, czwartek, godz. 19.00
Krytyka Polityczna, ul. Foksal 16, II p., Warszawa
Ciąża we wszystkich niemal kulturach pierwotnych prowadzi do jakiegoś rodzaju zaburzenia porządku: kobieta ciężarna często przedstawiana jest jako sprowadzająca kataklizmy, sprawczyni złych uroków lub potencjalne źródło magicznego zagrożenia dla innych członków społeczności. Ów specyficzny stan stał się istną kopalnią przerażających obrazów i metafor dla filmowego horroru; nakręcone w 1968 roku „Dziecko Rosemary” zapoczątkowało trwającą aż do końca lat 70. modę na filmy przepełnione wizjami monstrualnego macierzyństwa i lęków związanych z ciążą i porodem. „Potomstwo” – wraz z „A jednak żyje” (1974), „Diabelskim nasieniem” (1977), „Manitou” (1978) czy „Obcym – 8. Pasażerem Nostromo” (1979) – należy do jej najbardziej znamiennych przykładów.
Jednak w wielu wypadkach właściwym tematem filmowych horrorów czerpiących z ciążowego imaginarium jest nie tyle sama ciąża czy monstrualne potomstwo, które może się z niej narodzić, co raczej kryzys rodziny: załamanie wartości, zerwanie więzi, które miały dawać ochronę i poczucie bezpieczeństwa, utrata wzajemnego zaufania, niemożność porozumienia i zanik empatii. Podobnie jest w „Potomstwie”, dziwnie przesyconym melancholią horrorze, początkowo przypominającym raczej melodramat niż kino grozy, w którym nieludzkie stwory i krwawe sceny śmierci wydają się tylko pretekstem do opowiedzenia historii o potwornościach innego rodzaju.
_________
Straszne historie, pełne zjaw, potworów i krwawych morałów, towarzyszyły ludzkości od zawsze, pod fantastycznym przebraniem skrywając rzeczywiste kulturowe lęki. Nie inaczej jest w wypadku współczesnego kina grozy – pomimo zmieniających się trendów, istotą horrorów pozostaje nie tylko żerowanie na indywidualnych fobiach i obawach widzów, ale też odzwierciedlanie niepokojów społecznych i uniwersalnych lęków.
Klaudia Rachubińska – absolwentka Wydziału Psychologii UW, doktorantka Instytutu Kultury Polskiej UW, członkini Grupy ETC; zajmuje się problematyką ciała w kulturze, strategiami wizualnego konstruowania tożsamości, psychoanalizą kultury, myślą feministyczną drugiej i trzeciej fali. Do jej zainteresowań należą także związki między muzyką a wizualnością, intermedialność w sztuce współczesnej, performance i sztuki performatywne oraz działania neoawangardowego ruchu Fluxus.
Antoni Michnik – historyk kultury, absolwent Instytutu Historii Sztuki UW, student Kolegium MISH UW. Członek-założyciel Grupy ETC, współpracownik Stowarzyszenia im. Stanisława Brzozowskiego. Publikował między innymi w „Zeszytach Literackich”, „Kwartalniku Filmowym”, „Kontekstach”, „Glissandzie”. Zajmuje się przede wszystkim kręgiem kultury niemieckiej oraz związkami muzyki z wizualnością (muzyką popularną, awangardami, kinem).
________
Kolejne spotkania cyklu:
24.04 Związki: Odishon (1999, Japonia, Korea Południowa, reż. Takeshi Miike)
8.05 Religia: Harry Angel (Angel Heart, 1987, Kanada/USA/Wielka Brytania, reż. Alan Parker)
22.05 Instynkty: Kalevet (2010, Izrael, reż. Aharon Keshales, Navot Papushado)
5.06 Media: Behind the Mask: The Rise of Leslie Vernon (2006, USA, reż. Scott Glosserman)
12.06 Widz: Udręka (Angustia, 1987, Hiszpania, reż. Bigas Luna)
________
Projekt „Uniwersytet Krytyczny 2014-2016” realizowany jest dzięki dofinansowaniu ze środków m.st. Warszawy.
