Krzysztof Tomasik

Wygrzebane: Hera ’97, czyli szlachetna dusza Polaka

Na pytanie: Jude? aktor, który niemieckiego nie znał, udzielić miał odpowiedzi po polsku pytaniem: Ja?, wyrażając w ten sposób swoje zdumienie.

Jak ostrożnie należy wyciągać wnioski z różnych opowieści o ludzkich postawach i zachowaniach, mówi historia, która wydarzyła się 6 września 1939 pod Łodzią. W grupie uciekinierów zmierzających do Warszawy, zatrzymanych przez patrol niemiecki, znalazł się Wacław Malinowski. Na pytanie: Jude? aktor, który niemieckiego nie znał, udzielić miał odpowiedzi po polsku pytaniem: Ja?, wyrażając w ten sposób swoje zdumienie. Naoczny świadek opowiadał to potem żonie artysty Wandzie Malinowskiej. Niemiec znaku zapytania nie dosłyszał, uznał, że aktor przyznaje się do „winy”. I strzelił. Iwo Gall i Czesław Strzelecki, którym o śmierci przyjaciela później opowiadano, odpowiedź jego zrozumieli podobnie jak ów Niemiec. Gall pisał potem ze wzruszeniem o „szlachetnej duszy Polaka”, który kłamiąc „oświadczył, że jest Żydem, a więc człowiekiem”. 

Janina Hera – teatrolożka, historyczka, autorka książek „Z dziejów pantomimy” (1975) i „Henryk Tomaszewski i jego teatr” (1983).

Fragment dyskusji redakcyjnej „Kolaboranci-bojkot-weryfikacja” z „Pamiętnika Teatralnego”, nr 1-4/1997.

__
Przeczytany do końca tekst jest bezcenny. Ale nie powstaje za darmo. Niezależność Krytyki Politycznej jest możliwa tylko dzięki stałej hojności osób takich jak Ty. Potrzebujemy Twojej energii. Wesprzyj nas teraz.

Krzysztof Tomasik
Krzysztof Tomasik
Publicysta, biografista
Publicysta i biografista, działacz LGBT, członek zespołu Krytyki Politycznej. Autor książek "Homobiografie. Pisarki i pisarze polscy XIX i XX wieku" (2008), "Gejerel. Mniejszości seksualne w PRL-u" (2012), "Seksbomby PRL-u" (2014), "Demony seksu" (2015), "Grażyna Hase. Miłość, moda, sztuka (2016). Redaktor tomu "Mulat w pegeerze" (2011). Prowadził seminaria biograficzne na Uniwersytecie Krytycznym Krytyki Politycznej.
Zamknij