Strona główna/Historia krytyczna/Warszawski trójkąt Zagłady

Warszawski trójkąt Zagłady

Zofia Waślicka-Żmijewska, Jacek Leociak, Artur Żmijewski

Opis

Zdjęcia i teksty zawarte w tym albumie są próbą zapisu spotkania z trzema kluczowymi dla historii getta warszawskiego miejscami. Są to: Zespół Szkół Licealnych i Ekonomicznych im. Mikołaja Kopernika — Stawki 10 (część Umschlagplatzu), Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego — Stawki 5/7 (siedziba Komendy oddziału SS, nadzorującego deportację z sąsiedniego Umschlagplatzu), Kamienica przy Żelaznej 103, dawne Befehlstelle, czyli centrum dowodzenia, siedziba specjalnej formacji Einsatz Reinhardt przybyłej z Lublina do kierowania Wielką Akcją Likwidacyjną warszawskiego getta. Trzy wymienione budynki stanowią warszawski trójkąt Zagłady. To w tym trójkącie rozegrała się Wielka Akcja Likwidacyjna, podczas której 300 tysięcy Żydów — przez Umschalgplatz — odjechało z getta prosto do komór gazowych Treblinki.

Album zawiera esej fotograficzny Artura Żmijewskiego, zdjęcia budynków oraz ich wnętrz wykonane „tu i teraz” (w 2020 roku). Fotografie oplecione są tekstami Jacka Leociaka i Zofii Waślickiej-Żmijewskiej. I zdjęcia, i teksty są utrwaleniem spojrzenia na to, co było scenerią Zagłady, a dziś jest elementem żywej tkanki współczesnej Warszawy.

Pobierz Przeczytaj

Zofia Waślicka-Żmijewska

badaczka pamięci o Zagładzie, producentka wydarzeń kulturalnych, edukatorka. Absolwentka Instytutu Socjologii w ramach Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych UW. Stypendystka rządu francuskiego. Koordynatorka międzynarodowych projektów współorganizowanych przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w ramach 70. rocznicy wyzwolenia obozu

Jacek Leociak

Historyk literatury, kierownik Zakładu Badań nad Literaturą Zagłady w Instytucie Badań Literackich PAN, członek założyciel Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, redaktor rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”. Opublikował m.in.: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście (wspólnie z Barbarą Engelking), Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów, Spojrzenia na warszawskie getto, Biografie ulic, Młyny boże. Zapiski o Kościele i Zagładzie, Zapraszamy do nieba. O nawróconych zbrodniarzach. Razem z Barbarą Engelking przygotował koncepcję galerii Zagłada w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Artur Żmijewski

(1966) – rzeźbiarz, filmowiec, kurator, związany z Fundacją Galerii Foksal, redaktor artystyczny „Krytyki Politycznej”. W latach 1990-95 studiował na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Uczeń „Kowalni” – pracowni Grzegorza Kowalskiego, znanej z kreowania postaw transgresyjnych i badawczych. Filmem „Powtórzenie” reprezentował Polskę na 51. Biennale Sztuki Współczesnej w Wenecji. Jest laureatem prestiżowej nagrody Ordway (2010) przyznawanej wspólnie przez New Museum w Nowym Jorku oraz organizację Creative Link for the Arts; nagrody Fondazione Sandretto Re Rebaudengo Per L’Arte w 2000 oraz nagrody TVP Kultura w kategorii „Kultura Alternatywna i Sztuki Wizualne”. Do jego najgłośniejszych prac należą: Oko za oko (1998), Lekcja Śpiewu 2 (2003), KR WP (2000), Nasz Śpiewnik (2003), Polak w szafie. Jest autorem filmu Oni pokazywanego w ramach Documenta 12. w Kassel w 2007 oraz cyklów filmowych Demokracje i Praca. Autor książki Drżące ciała. Rozmowy z artystami (2007) wydanej przez Wydawnictwo Krytyki Politycznej oraz bohater książki Żmijewski. Przewodnik Krytyki Politycznej (2011). Kurator 7. Berlińskiego Biennale Sztuki Współczesnej (2012).