Po roku 1945. Latencja jako źródło współczesności

Latencja: gdy coś, czego obecność czujemy, jest nieuchwytne. To ukryta obecność przeszłości w egzystencjalnej klaustrofobii powojennej epoki między dwiema epokami.

W swojej przełomowej książce Hans Ulrich Gumbrecht łączy elementy autobiografii z historią Niemiec, refleksje poświęcone Samuelowi Beckettowi i Paulowi Celanowi z drobiazgową egzegezą myśli Heideggera i Sartre’a oraz zaskakującymi obserwacjami z dziedziny zjawisk kulturowych, od Edith Piaf po raport Kinseya. Efektem tych zabiegów jest pasjonujący eksperyment badawczy mieszczący w sobie liczne dyscypliny naukowe i style myślenia.

Autor poszukuje współczesnych dylematów cywilizacyjnych świata zachodniego (kryzys instytucji społeczno-politycznych, schyłek myślenia w perspektywie historycznej, zbiorowe lęki egzystencjalne) w atmosferze intelektualnej powojennej Europy, która uformowała myślenie tzw. pokolenia ‘68, dominującego w środowiskach opiniotwórczych i elit politycznych Europy po upadku komunizmu.

Niemiecka kultura po II wojnie światowej sprawia wrażenie, jakby po pierwszych zdecydowanych reakcjach na wojnę pewne intensywne odczucia były jeszcze obecne, ale już jakby ukryte pod gładką powierzchnią spokoju. Powojenne pokolenie Niemców chciało uczynić przeszłość całkowicie przejrzystą. Nie udało mu się tego dokonać przez kilka kolejnych dziesięcioleci.