O nacjonalizmie

W ciągu ostatnich dwóch dekad wraz z rosnącą falą popularności partii i ruchów nacjonalistycznych użycie terminu „nacjonalizm” gwałtownie wzrosło. „O nacjonalizmie” to zbiór pism słynnego brytyjskiego historyka, Erica Hobsbawma, poświęconych właśnie temu zagadnieniu. Choć wiele jego tekstów należy do kanonu krytycznej historiografii podejmującej problem narodowy, niektóre z rozpoznań Hobsbawma nabierają jeszcze większej aktualności dziś, gdy nacjonalizm odradza się z nową siłą. Poglądy Hobsbawma nigdy nie skłoniły go do potraktowania postaw nacjonalistycznych i patriotycznych jako absurdalnych. Bardziej niż jakikolwiek inny historyk naszych czasów, starał się on poważnie zgłębić ich istotę. „O nacjonalizmie” jest lekturą niezbędną dla wszystkich, którzy chcą zrozumieć te zjawiska.

Zachowuję wobec nacjonalizmu szczególną postawę: nie znoszę go, nie ufam mu, nie aprobuję go i boję się wszystkich jego przejawów […], lecz dostrzegam drzemiącą w nim ogromną moc, którą – w miarę możliwości – należy okiełznać dla postępu. (fragment książki)