Nacjonalizm, marksizm i nowoczesna Europa Środkowa. Biografia Kazimierza Kelles-Krauza (1872–1905)

Timothy Snyder ukazuje tragiczną biografię Kazimierza Kelles-Krauza, jednego z liderów pokolenia „niepokornych”, na tle politycznego, społecznego i kulturowego wrzenia Europy Środkowej – napiętych stosunków etnicznych, konfliktów klasowych, walki z zaborcami.Nacjonalizm, marksizm i nowoczesna Europa Środkowa… to pasjonująca historia źródeł ideologii i tożsamości – polskiej lewicy, środkowoeuropejskiego narodu, peryferyjnych zmagań z kapitalizmem i modernizacją.

[…] nie potrzebowali dowiadywać się z filozofii niemieckiej czym jest wolność ci, którzy mieli w sobie dziedzictwo Kościuszki, legionistów i romantyzmu polskiego. Kazimierz Kelles-Krauz bez wątpienia do nich należał, ale pracę swoją prowadził nie w izolacji od współczesnej mu myśli światowej, zwłaszcza socjologicznej, lecz w dialogu z nią.

Andrzej Mencwel

Kazimierz Kelles-Krauz (1872–1905) – wybitny socjolog, pisarz polityczny, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, jeden z najważniejszych intelektualistów swojego czasu. Gimnazjalny spiskowiec i partyjny teoretyk, marksista i młodopolak. Myśliciel i społecznik epoki, w której kwestie narodu i klasy, niepodległości i emancypacji, kultury i ekonomii splatały się nierozerwalnie. Jako autor Kryzysu marksizmu, Niepodległości Polski w programie socjalistycznym czy Kilku głównych zasad rozwoju sztuki tłumaczył niepodległościowcom sens współczesnego kapitalizmu, socjalistom – wagę kultury narodowej, ekonomicznym deterministom – rolę „ducha” i idei, a artystycznym dekadentom – związek sztuki z życiem społecznym.