Wobec zła

Wobec zła Marii Janion to głęboka i przenikliwa analiza jednego z najważniejszych wątków polskiej kultury i tożsamości – zmagania ze złem, zarówno w wymiarze narodowym, jak i metafizycznym. Autorka, jedna z najwybitniejszych polskich humanistek, prowadzi nas przez fascynujący labirynt idei, tropów literackich oraz historycznych dramatów, które kształtowały polską wyobraźnię i podejście do kwestii moralnych.

W centrum uwagi znajduje się figura “szalonego patrioty”, archetypowego bohatera narodowych tragedii, symbolu polskiego prometeizmu i ofiarnego buntu wobec niesprawiedliwości. Janion pokazuje, jak postacie takie jak Rejtan czy bohaterowie Dziadów Mickiewicza stawały się nie tylko literackimi ikonami, ale także nośnikami narodowych traum i nadziei.

Autorka mistrzowsko łączy analizę literacką z filozofią i historią, stawiając pytania aktualne dla współczesnych czytelników i czytelniczek: Jakie miejsce ma zło w naszej kulturze i świadomości? Czy radykalizm poświęcenia może prowadzić do szaleństwa? Jak polska historia kształtowała nasze rozumienie moralności i wolności?

Wznowienie Wobec zła to nie tylko intelektualna uczta, ale także wyzwanie dla naszych przekonań o narodowej tożsamości. To książka, która inspiruje do refleksji i na nowo definiuje pojęcie polskiego patriotyzmu.

W polskim patriotyzmie istnieje ciemna strefa, granicząca z sacrum, obłędem i śmiercią samobójczą. W momencie zagrożenia bytu ojczyzny przez przemoc i zło objawiają się „szaleni” polscy patrioci. Ich archetypicznym wręcz wyobrażeniem jest Rejtan. Obok „patrioty-wariata” w tę samą strefę wkracza wampir zemsty patriotycznej. (fragment książki)