Kim są Ukraińcy uznani za więźniów politycznych i przetrzymywani w Rosji?
25 maja w Boryspolu pod Kijowem wylądował prezydencki samolot, na pokładzie którego znajdowała się ukraińska pilotka Nadija Sawczenko. Została wymieniona na dwóch rosyjskich specnazowców z GRU, którzy byli wzięci do niewoli w Donbasie.
Na początku lipca 2014 roku okazało się, że Sawczenko walcząca w szeregach batalionu ochotniczego Ajdar, została wywieziona z Donbasu do Rosji. 22 marca 2016 roku skazano ją na dwadzieścia dwa lata więzienia za rzekome przyczynienie się do śmierci dwóch rosyjskich dziennikarzy. Jak uznał rosyjski sąd, koordynowała ogień artylerii. Ponadto otrzymała mandat w wysokości trzydziestu tysięcy rubli za nielegalne przekroczenie granicy.
Sawczenko była najbardziej znaną Ukrainką więzioną przez rosyjski system sądowniczy, ale nie jedyną. Na liście przygotowanej przez organizację Let My People Go jest trzydziestu jeden więźniów politycznych przetrzymywanych w Rosji lub okupowanym przez nią Krymie. Zgodnie z relacjami, niektórzy z nich są torturowani, wymusza się na nich zeznania, nie otrzymują odpowiedniej pomocy medycznej i mają ograniczony kontakt z adwokatami.
Kim są Ukraińcy uznani za więźniów politycznych i przetrzymywani w Rosji?
Sprawa „ukraińskiego mściciela” – najpierw oskarżano go o zabicie czterdziestu ludzi, ale wraz z postępującym procesem zmieniono zarzuty na kradzież samochodu u obywatela Federacji Rosyjskiego. Został aresztowany 22 sierpnia 2014 roku, gdy w Rosji leczył zęby.
1. Serhij Łytwynow – skazany na 8 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Ma 32 lata. Mieszkaniec wsi Kamyszne w obwodzie ługańskim.
Sprawa „krymskiej czwórki” – czterech obywateli Ukrainy zostało skazanych za terroryzm na Krymie. Dwa miesiące po aneksji Krymu w marcu 2014 roku mieli podpalić drzwi siedziby putinowskiej partii Jedna Rosja.
2. Ołeh Sencow – skazany na 12 lat pozbawienia wolności. 39 lat. Mieszkaniec Symferopola. Ukraiński reżyser.
3. Ołeksandr Kołczenko – skazany na 10 lat kolo pozbawienia wolności. 26 lat. Mieszkaniec Symferopola. Działacz ruchu anarchistycznego.
4. Hennadij Afanasjew – skazany na 7 lat pozbawienia wolności. 25 lat. Mieszkaniec Symferopola. Gdy doszło do aneksji Krymu, zaangażował się społecznie przeciwko okupacyjnej władzy.
5. Ołeksij Czyrnij – skazany na 7 lat pozbawienia wolności. 43 lata. Mieszkaniec Symferopola. Wykładowca uniwersytecki.
„Czeczeńska sprawa” – dwóch działaczy UNA-UNSO (Ukraińskie Zgromadzenie Narodowe – Ukraińska Samoobrona Ludowa; w trakcie Majdanu dołączyła do Prawego Sektora, zdelegalizowana w Rosji) trafiło do więzienia w Czeczenii. Są oskarżeni o udział w wojnie w latach 1994-1995 po stronie czeczeńskich bojowników. Mykołę Karpiuka aresztowano, gdy przekraczał granicę z Rosją, a Stanisława Kłycha w rosyjskim mieście Orzeł.
6. Mykoła Karpjuk – został skazany na 22 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności. 51 lat. Mieszkaniec Równego.
7. Stanisław Kłych – został skazany na 20 lat pozbawienia wolności. 41 lat. Mieszkaniec Kijowa.
Sprawa zakładnika – oskarżony o nieumyślne zabójstwo w 2013 roku. Broń miała należeć do ojca Chajsera, czyli jednego z liderów wspólnoty krymsko-tatarskiej Mustafy Dżemilewa. Trafił do aresztu dopiero po aneksji Krymu. Sprawa bywa wiązana z chęcią zemsty na jego ojcu, który jest persona non grata na Krymie za sprzeciw wobec okupacyjnych władz.
8. Chajser Dżemilew – skazany na 5 lat więzienia. 34 lata. Mieszkaniec Bachczysaraju.
Sprawy „szpiegów” – oskarżeni przez rosyjskie władze o szpiegostwo.
9. Wałentyn Wyhiwski – skazany na 11 lat pozbawienia wolności. 32 lata.
10. Jurij Sołoszenko – skazany na 6 lat pozbawienia wolności. 73 lata.
11. Wiktor Szczur – skazany na 12 lat pozbawienia wolności. 58 lat.
Sprawy majdanowców – oskarżeni przez rosyjskie władze o udział w protestach na Majdanie.
12. Ołeksandr Kostenko – skazany na 3 lata i 11 miesięcy pozbawienia wolności. 29 lat.
13. Andrij Kołomijec – trwa proces. 23 lata. Oskarżony o zabicie dwóch milicjantów krymskiego specjalnego oddziału milicji Berkut. Aresztowano go w Rosji, gdzie mieszkał ze swoją żoną. Od 13 sierpnia 2015 roku przebywa w areszcie na Krymie.
Sprawa „26 lutego” – osoby oskarżone o udział i organizację masowych zamieszek 26 lutego 2014 roku. Odbyła się wówczas proukraińska demonstracja pod ścianami Rady Najwyższej Krymu.
14. Achtem Czyjhoz – trwa proces, grozi mu do 15 lat więzienia. 52 lata. Zastępca przewodniczącego krymsko-tatarskiego parlamentu Medżilisu.
15. Ali Asanow – trwa proces, grozi mu do 8 lat pozbawienia wolności. 33 lata.
16. Mustafa Dehermendżi – trwa proces, grozi mu do 8 lat pozbawienia wolności. 26 lat.
Sprawa „Hizb at-Tahrir” – oskarżeni o działalność na rzecz islamistycznej organizacji Hizb at-Tahrir, która w Rosji jest uznawana za organizację terrorystyczną.
17. Rustem Wajitow – dzisiaj, w piątek 27 maja, rozpoczyna się proces w rosyjskim sądzie, grozi mu do 10 lat pozbawienia wolności. 31 lat.
18. Ferat Sajfułłajew – podobnie, dzisiaj rozpoczyna się proces w rosyjskim sądzie, grozi mu do 10 lat pozbawienia wolności. 33 lata.
19. Nuri Primow – dzisiaj rozpoczyna się proces w rosyjskim sądzie, grozi mu do 10 lat pozbawienia wolności. 40 lat.
20. Rusłan Zejtułłajew – dzisiaj rozpoczyna się proces w rosyjskim sądzie.
21. Emir-Usejn Kuku – dzisiaj rozpoczyna się proces w rosyjskim sądzie.
22. Enwer Bekirow – dzisiaj rozpoczyna się proces w rosyjskim sądzie.
23. Muslim Alijew – dzisiaj rozpoczyna się proces w rosyjskim sądzie.
24. Wadym Siruk – dzisiaj rozpoczyna się proces w rosyjskim sądzie.
25. Remzy Memetow – dzisiaj rozpoczyna się proces w rosyjskim sądzie.
26. Rustem Abiltarow – niedawno aresztowany, wszczęto śledztwo.
27. Enwer Mamutow – niedawno aresztowany, wszczęto śledztwo.
28. Zewri Abseitow – niedawno aresztowany, wszczęto śledztwo.
29. Arsen Dżeparow – niedawno aresztowany, wszczęto śledztwo.
30. Refat Alimow – niedawno aresztowany, wszczęto śledztwo.
Sprawa „ekstremisty” – mieszkaniec Krymu został oskarżony o ekstremizm za posty na Facebooku. Krytykował w nich rosyjską okupację i uważał, że na półwysep powraca totalitaryzm i stalinizm. W lipcu 2015 roku został zatrzymany po czterogodzinnym przeszukaniu.
31. Jurij Iłczenko – trwa śledztwo, grozi mu do 20 lat pozbawienia wolności. 37 lat. Uczył języków obcych w prywatnej szkole.
**Dziennik Opinii nr 146/2016 (1296)
