Jeśli chcesz podarować komuś książkę z okazji Światowego Dnia Książki, dowiedz się, jak zrobić to dobrze.
23 kwietnia od 1995 roku obchodzony jest Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Ale wszystko zaczęło się w Katalonii: w 1926 roku wydawca Vicente Clavel Andrés wystąpił z pomysłem organizacji święta książki. Datę wybrano nieprzypadkowo – 23 kwietnia to dzień śmierci Miguela de Cervantesa i Williama Szekspira. A 23 kwietnia tradycyjnie obchodzony był w Katalonii także jako święto jej patrona, świętego Jerzego. – Od XV wieku tego dnia rozdawano kobietom róże. Katalończycy lubili też podkreślić swoją inność, wywieszając katalońskie flagi i inne emblematy narodowej odrębności – opowiada Katarzyna Okrasko, tłumaczka literatury hiszpańskojęzycznej. – Gdy te dwa święta nałożyły się na siebie, Katalończycy nabrali, powiedzmy sobie szczerze, seksistowskiego zwyczaju: kobietom wręczało się róże, mężczyzn obdarowywało się książkami.
Od 1930 roku Dzień Książki jest w Hiszpanii świętem oficjalnym, a od 1964 roku świętuje się go we wszystkich krajach hiszpańskojęzycznych. Po tym jak w 1995 roku UNESCO ustanowiło 23 kwietnia Światowym Dniem Książki i Praw Autorskich, dziś jedynie Wielka Brytania i Irlandia obchodzi to święto w innym terminie – w pierwszy czwartek marca, by wypadało to w trakcie semestru szkolnego. Ale i tam 23 kwietnia zaczęto świętować World Book Night i w nawiązaniu do hiszpańskiej tradycji zachęcać do dzielenia się książkami.
Święto Książki chyba wciąż najhuczniej obchodzone jest w Hiszpanii. – Rynek wydawniczy wyczuł komercyjny potencjał święta i książkami handluje się na potęgę, często też właśnie tego dnia autorzy podpisują swoje utwory – opowiada Katarzyna Okrasko.
– W tym roku w Madrycie – mieście, które nie śpi – po raz dziewiąty odbywa się Noc Książek. W tegorocznej edycji uczestniczy 530 pisarzy, 200 księgarń i 230 bibliotek publicznych.
Zaplanowano 600 małych i dużych wydarzeń, od opowiadania bajek, po najrozmaitsze warsztaty, konferencje i spotkania z pisarzami, między innymi z Salmanem Rushdie. Na Placu Callao, jednym z centralnych placów Madrytu, do godz. 22 będą stały stoiska z książkami.
W Polsce Światowy Dzień Książki obchodzony jest od 2008 roku, wówczas powstał Komitet Porozumiewawczy Bibliotekarzy, Księgarzy i Wydawców, który miał koordynować ogólnopolskie obchody tego święta. Jednak trudno powiedzieć, by Dzień Książki mocno zakorzenił się w świadomości społecznej. Chyba najbardziej rozpowszechnioną formą jego świętowania pozostają hojne rabaty udzielane z tej okazji przez wydawców. Bezpośrednio do tradycji katalońskiej nawiązują Małopolskie Dni Książki „Książka i Róża”, których podsumowaniem ma być nawet Katalońska Noc w Bibliotece. W Olsztynie po raz pierwszy odbędzie się trzydniowy Book Fest organizowany przez Książnicę Polską (tylko skąd ten pęd do angielskojęzycznych nazw?!). Długą tradycję mają Kamiennogórskie Spotkania z Literaturą, które organizuje prężnie działająca lokalna księgarnia Atena. Nacisk na rolę takich właśnie księgarni w promocji czytania i kształtowaniu świadomych czytelników położyła w tym roku Polska Izba Książki, organizując doroczną konferencję z okazji święta książki.
Światowy Dzień Książki w Polsce to także inicjatywy takie, jak Domino BUW Day (znów anglojęzyczna nazwa), w ramach którego w jednej z najważniejszych polskich bibliotek miało powstać najdłuższe książkowe domino świata.
Czy to rzeczywiście najlepszy sposób na świętowanie Dnia Książki? Może lepiej skorzystać z podpowiedzi Iriny Nobokow, Dyrektor Generalnej UNESCO:
– Podziel się swoją pasją czytania: podaruj książkę ulubionego autora komuś z grona przyjaciół lub współpracowników.
– Zostaw książkę na ławce w parku z adnotacją “Szczęśliwego Dnia książki i praw autorskich”.
– Dowiedz się, jak możesz przesłać swoje stare książki do szkół i bibliotek w krajach zniszczonych w wyniku konfliktów zbrojnych.
– Nigdy nie wyrzucaj książek; weź udział w akcjach ich wymiany i w spolecznych kampaniach nieodpłatnego przekazywania książek [My podpowiadamy: przekaż książki na rzecz akcji Książki w Pudle – trafią do osadzonych w zakładach karnych i pomogą im się odnaleźć na wolności].
– Zaangażuj się w organizację wydarzeń czytelniczych w szkołach i bibliotekach, postaraj się pozyskać do współpracy znanych ludzi w roli gości honorowych.
A jeśli chcesz podarować komuś książkę – to chyba najpękniejsza idea tego święta – dowiedz się, jak zrobić to dobrze. Oto, co radzą organizatorki i organizatorzy akcji Warszawa Czyta, namawiając do obdarowywania się książkami:
1. Wielokrotnie dyskutuj z daną osobą na temat literatury – poznaj jej gusta, dowiedz się, co przeczytała, co lubi, czego nie zna.
2. Przy okazji wizyty w domu takiej osoby obejrzyj dokładnie księgozbiór – sprawdź, co ma, czego nie ma, jak układa książki (może namów na zrobienie #shelfie i wysłanie do Warszawa Czyta).
3. Powymieniajcie się trochę książkami – ty pożycz jej to, co lubisz, ona pożyczy coś tobie. Dyskutujcie. Spierajcie się.
4. Załóżcie Dyskusyjny Klub Książki i tam dalej testuj literackie gusta danej osoby, zapisuj sobie, co zna, a czego nie zna.
5. Wybierz się do lokalnej księgarni, obejrzyj dokładnie asortyment.
6. Kup książkę dla tej osoby – taką, której nie ma, której nie czytała, a twoim zdaniem powinna, taką, którą ty znasz i lubisz, albo taką, którą chciałbyś poznać. Albo taką, o której nic nie słyszałeś, ale ma piorunujące pierwsze zdanie.
7. Weź tę książkę i daj ją wybranej osobie. Powiedz jej o tym, że dzisiaj jest Światowy Dzień Książki i że warto go obchodzić, obdarowując się książkami.
8. Jeśli liczba książek, z którymi wyszedłeś z księgarni, jest większa niż jeden – jedną możesz podarować sobie.
Zrób sobie prezent – podaruj komuś książkę!
Już tylko dziś trwa promocja Wydawnictwa Krytyki Politycznej z okazji Światowego Dnia Książki – wszystkie tytuły dostępne 50 proc. taniej!
