#Klasy społeczne

Nowe:

Ilustacja: Jared Rodriguez/Truthout, ed. KP

Po drugiej stronie lustra: Piketty kontra jednoprocentowcy

Jedno jest pocieszające: najbogatsi czują, że gigantyczne nierówności to coś, co muszą jakoś usprawiedliwić. I nie potrafią.

Brama Uniwersytetu Warszawskiego. Fot. Kenneth Lee/Flickr.com

Uniwersytet Warszawski tylko dla bogatych. Studenci mają dość [list]

Studenci i studentki zaczynają więc wreszcie organizować się w obronie swoich podstawowych praw i godności.

Fot. manuel m. v./Flickr.com

Dom to nie szkoła. Koniec reżimu zadań domowych w podstawówkach

Zadania domowe odtwarzają podziały klasowe, które widać także w szkole. Dzięki temu uczniowie z uprzywilejowanych domów korzystają na nich bardziej, niż nieuprzywilejowani.

Dzielnica Praga-Północ w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Ikonowicz: Mieszkanie mieszkaniem, nie inwestycją

Kiedyś lud Warszawy odbudował stolicę, by w niej mieszkać. Dziś tych mieszkańców wypchnęli rentierzy.

Newsletter

Najważniejsze wiadomości o tym, co robimy. W Twojej skrzynce email.

Kadr z serialu „1670". Fot. Netflix

„1670”: „Szkło kontaktowe” dla trzydziestolatków

Komediowy serial „1670” przypomina, że za ideologiczną słusznością kroczy to, co musi kroczyć: nuda.

Agnieszka Holland i Szczepan Twardoch. Fot. Zorro2212, Martin Kraft/Wikimedia Commons, ed. KP

Pisząc o „Zielonej granicy”, Twardoch wpada w pułapki, które sam zastawia

Może śląska „klasa ludowa”, z którą bliskie kontakty pielęgnuje Twardoch, sra w majtki ze strachu przed migracją. Podlaska aż taka strachliwa nie jest.

tomasz kozak 2-1

„Thatcherysta” Żakowski kontra „komunista” Łachecki. Czy powinna nas zawstydzać biografia Wiśniewskiej?

Za napaść na wzorcową stypendystkę oraz nadzieję Koalicji Obywatelskiej Łachecki dostał po łapach. Rózgą operuje Jacek Żakowski.

Kadr z serialu „Daleko od szosy". Fot. TVP

„Daleko od szosy”, czyli hybryda kapitalistyczno-socjalistyczna

„Daleko od szosy” jest pierwszą socjalistyczną opowieścią awansu, w której miłość państwa do przedstawiciela klasy ludowej i wynikającą z niej dobroczynność wprost zastąpiono indywidualną miłością przedstawiciela klasy wyższej do przedstawiciela klasy ludowej.

Kadr z filmu „Milioner". Fot. TVP

Państwa dziecko ma pęknięty habitus

Jak zmieniało się podejście władz do awansu klasowego w okresie PRL i w jaki sposób przedstawiali go reżyserowie i socjolożki, twórcy czarnego dokumentu i pisarze nurtu chłopskiego? Rozmowa z Magdą Szcześniak, autorką książki „Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce”, która właśnie ukazała się w Wydawnictwie Krytyki Politycznej.

Inauguracja kampanii wyborczej Lewicy. Fot. facebook.com/NowaaLewica

Po której stronie bije serce 16 mln polskich pracowników?

W wizji Lewicy pracownicy przestają być leniami, których manager musi poganiać, albo głupolami, którymi warto trochę pomanipulować, np. utajniając płace.

Thomas Piketty Fot. Jakub Szafrański

Spadek dla wszystkich, czyli socjalizm na miarę XXI w. Sprawdź, ile dostaniesz!

50 proc. najuboższych nie posiada niemal nic, a ich udział w majątku narodowym tylko w niewielkim stopniu zwiększył się od XIX wieku. Pomysł, że wystarczy poczekać, aż ogólny wzrost bogactwa przyczyni się do upowszechnienia własności, nie ma żadnego sensu.

Fot. Jared Rodriguez/Truthout

Nadal chcecie naśladować Amerykę?

Polska raczej nie będzie „drugą Grecją” ani „drugą Wenezuelą”. Gorzej, kiedy nasza gospodarka zaczyna przypominać amerykańską.

Fot. Jakub Szafrański

Czy klasa średnia może mieszkać w mieszkaniach komunalnych?

Mimo nowych instrumentów mających usprawnić segment mieszkalnictwa komunalnego przez dwie kadencje rządów PiS działalność budowlana gmin stanowiła margines polskiej gospodarki mieszkaniowej.

Fot. Adobe Stock

Szkolna autokracja, czyli o zgrozie edukacji obywatelskiej w Polsce

Zanim krzykniemy, że młodzież ma Polskę w dupie, a w głowie ma siano z TikToka, sprawdźmy, kogo wychowuje szkoła: obywateli czy poddanych?

Fragment okładki książki „Zmiana". Ilustracja: Wydawnictwo Pauza

Pieniądz nie ma narodowości ani duszy, ale kapitalizm ma swoją ekonomię pożądania

Jak dużo można napisać tylko o sobie? Kinga Dunin czyta „Zmianę” Édouarda Louisa.

Alicja Urbanik-Kopeć Fot. Jakub Szafrański

Mechanizm chronienia męskiego ego od XIX w. pozostaje ten sam

To, co dokonało się w naszych czasach, a zaczęło się już w XIX w., to rozdzielenie kapitału ekonomicznego i kulturowego. Ten drugi nie akumuluje się przez własną pracę, tylko jest wynoszony ze środowiska, w którym obracamy się od dziecka – mówi Alicja Urbanik-Kopeć.

Fot. Adobe Stock

Rodzinne praktyki, style i kapitały. W jakich warunkach powstaje talent?

Kapitały kulturowy i społeczny to dla Bourdieu, zgodnie z definicją marksowską, „zakumulowana praca”. Podobnie jak ekonomiczny, pozostałe formy kapitału również podlegają wymianie, można je wydać, zainwestować i liczyć na zwrot z inwestycji, choć na sposób specyficzny dla danej formy.

Patrycja Wieczorkiewicz. Fot. Jakub Szafrański

Na tle innych wyskoków Hartmana wpis o pedofilach był umiarkowanie kontrowersyjny

Przyznam, że zapowiadana kandydatura prof. Hartmana jawiła mi się jako szansa na przerwanie nudy, która charakteryzuje politykę Lewicy.

Fot. John Shedrick/Flickr/Ed. KP
Fot. Fryta 73/Flickr/Ed. KP
Fot. Zofia Nowakowska/Wikipedia/Ed. KP

Hartman i Dehnel wrogami ludu? Socjalizm reakcyjny tropi czarownice

Socjalizm reakcyjny nie potrafi i nie chce krytykować „ludu”. W rezultacie konserwuje wśród mas tendencje stagnacyjne, a nawet regresywne. Mimo subiektywnie dobrych intencji brukuje prawicowe piekiełko.

IMG_1563 kaczyński

Reguły na czas populizmu

Ostatnie osiem lat pogłębiło procesy dezorganizacji państwa. Jeżeli autorzy mają rację i populizm będzie nam dłużej towarzyszył w jego obecnej toksycznej formie, to ważniejsze jest poszukiwanie sposobów, w jaki można łagodzić jego szkodliwe i niebezpieczne skutki.

Fot. Adobe Stock

Era flippera i „pójścia na swoje”? Pora skończyć z mieszkaniowym frajerstwem

Jesteśmy przyzwyczajone do tak złych warunków mieszkaniowych, a ich akceptacja jest tak powszechna, że nawet nam nie przychodzi do głowy, żeby się przeciwko temu zbuntować. To może być socjologicznie zrozumiałe, ale jest przede wszystkim politycznie frajerskie.

Fot. Adobe Stock

Zatrudnię ochroniarza. Tzn. nie ja, ale podwykonawca

Przepisy dotyczące zamówień publicznych wymagają zmian. Tylko tak możemy poprawić warunki pracy i zatrudniania pracowników firm zewnętrznych.

Ilustracja: Adobe Stock

Kulczyk nie wpuści ankietera, ale o polskich nierównościach majątkowych coś jednak wiemy

Teoria skapywania nie działa, przypływ nie unosi wszystkich łodzi. Kluczem do zrównoważonego rozwoju jest wzmocnienie pozycji ekonomicznej osób uboższych i ochrona klasy średniej, a nie dalszy wzrost dochodu najbogatszego procenta.

Obraz wygenerowany przez sztuczną inteligencję. Źródło: Adobe Stock

Leder: Czy jest coś bardziej francuskiego niż uliczne zamieszki i rewolty?

Młodzi ludzie stojący dzisiaj na przegradzających ulice wrakach samochodów przypominają archetypiczne dla Francji obrazy dawnych rewolt.

Samochody zniszczone podczas zamieszek w Paryżu. Fot. Insider News/Youtube.com

Francja to barometr kryzysu, w którym znalazł się kapitalizm

Czytelników Houellebecqa oraz widzów „Nędzników” czy „Atheny” sytuacja we Francji niekoniecznie szokuje. Kto ma więcej zapału, może sięgnąć po literaturę socjologiczną, która dobrze opisuje przemiany francuskiego społeczeństwa i wynikające stąd napięcia oraz konflikty.

Ilustracja: ed. KP

Przywilej nie chroni przed cierpieniem, ale…

Kinga Dunin czyta „Naszych przyjaciół na wsi” Gary’ego Shteyngarta i „Przyjęcie” Natashy Brown.

Alain Touraine. Fot. Mairie de Saint-Dié-des-Vosges/Wikimedia Commons

Nie żyje Alain Touraine, wybitny socjolog, jeden z pierwszych badaczy Solidarności

Touraine nazwał Solidarność „największą innowacją społeczną drugiej połowy XX wieku”.

Piotr Ikonowicz w programie „Wolni od długów”. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz: Klasa średnia nie wystarczy, by wygrać wybory

Ludzie teraz już wiedzą, że PiS może przegrać, i mają pięć miesięcy na zastanowienie się, co to dla nich będzie oznaczać.

Fot. Jakub Szafrański, ed. KP

Szkocja, Szwecja – czy to brzmi podobnie?

Kinga Dunin czyta „Młodego Mungo”Douglasa Stuarta i drugi tom sagi rodziny Kippów Karina Smirnoffa „Jedziemy z matką na północ”.

Piotr Ikonowicz w programie „Wolni od długów”. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz: Poznaj sąsiada

Kwestia mieszkaniowa jak mało która ukazuje negatywne zmiany w mentalności polskiego społeczeństwa.

Fot. Wikimedia Commons, Michael Clore, Maciej Śmiarowski/KPRM/Flickr.com, ed. KP

Czy klasa średnia też sprzeda się PiS-owi?

Klasa średnia nie przyzna się do tego, że PiS od lat posyła jej całe wagony pieniędzy. Kłóciłoby się to z jej kombatancką kartą ofiar reżimu Kaczyńskiego.

Fot. Son of Groucho/flickr.com

Oglądanie Eurowizji nie zniesie granic klasowych

Wiem, wiem, pewnie chcecie powiedzieć, że znacie kogoś z klasy ludowej, kto jest pasjonatem niezależnych filmów dokumentalnych. Tylko co z tego?

Piotr Ikonowicz. Fot. Fraktion DIE LINKE/Flickr.com, ed. KP

Ikonowicz: Polityka bez klas i bez klasy

Zapytałem kiedyś w Sejmie: dlaczego nie zajmujemy się biednymi? Odpowiedziano mi: bo oni nie głosują.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout

Opodatkować miliarderów, natychmiast!

Łagodzenie napięć społecznych jest możliwe wyłącznie przez drastyczne zmniejszenie nierówności.

Donald Tusk w Lublinie Fot. facebook.com/donaldtusk

Filozofia kapitulującego państwa. PO w kampanii oferuje mniej niż PiS w 2015 roku

Kształt „babciowego” pokazuje, że Platforma Obywatelska dobrze zdiagnozowała kilka palących problemów, ale prowadzenia ambitnej polityki z jej strony nie należy oczekiwać.

Fot. Jakub Szafrański

Zimno, parno i biednie – także w Warszawie [rozmowa]

Jeżeli zakładamy, że by móc zapłacić rachunki za energię, odkładamy zakup leków albo racjonujemy jedzenie, mamy do czynienia z ubóstwem energetycznym sensu stricto, ale może zostać ono rozszerzone o inne istotne dla nas aspekty – mówi Alicja Piekarz z Polskiej Zielonej Sieci.

Henryk, książę Sussexu, potocznie określany w mediach jako książę Harry. Fot. Eva Rinaldi/Flickr.com

„Ten drugi”: Pycha kroczy przed upadkiem

„Tego drugiego” można czytać jako niezamierzoną parodię wszystkiego, co książę Harry uosabia – wynikających z urodzenia przywilejów, monarchii, patriarchatu, intelektualnego lenistwa, egocentryzmu.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Biedni się nie buntują. Dlaczego kapitaliści muszą zwalczać demokrację

Utrzymywanie ludzi w stanie biedy i bezradności to nie jest skutek uboczny kapitalizmu – to warunek jego trwania.

Zamieszki w Limie. Fot. Diario el Comercio/Youtube.com

Prezydent aresztowany, ludzie na ulicach. Peru w ogniu

Gwałtowne antyrządowe protesty opanowały kraj i nie wykazują oznak spowolnienia.

Kadr z filmu „Chleb i sól". Fot. Canal+ Polska

„Chleb i sól”: Płynna tożsamość uciekinierów z „prowincji”

Nie ma tu brudnego naturalizmu „blokersów”, nie ma poetyckich mroków, nie ma użytkowego traktowania małomiasteczkowości jako szerokiej metafory „problemów z Polską”. Marcin Stachowicz ogląda „Chleb i sól” Damiana Kocura.

Nowe osiedle mieszkaniowe na Targówku Fabrycznym w Warszawie Fot. Jakub Szafrański

Rentierzy mogą spać spokojnie, PiS znów się ich wystraszył

Miał powstać podatek (bardzo skromny) od szóstego i kolejnych mieszkań. Ale go nie będzie.

Demonstracja pracowników sektora energetycznego w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Ikonowicz: Skoro jest demokracja, to dlaczego nie mamy nic do powiedzenia?

W III RP klasa pracująca jest niemal całkowicie odsunięta od procesu decyzyjnego. To nieracjonalne i urąga demokracji.

swiatowe-forum-ekonomiczne-davos

Milionerzy do polityków w Davos: Prosimy, opodatkujcie nas!

„Wy, nasi globalni przedstawiciele, musicie nas opodatkować. Nas – posiadaczy największych majątków. Musicie to zrobić natychmiast”, apeluje list otwarty.

Piotr Ikonowicz w programie „Wolni od długów”. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz: Bajka o klasie średniej, prawda o rozwarstwieniu

Pojęcie klasy średniej to ideologiczny fundament współczesnego kapitalizmu.

Kadr z serialu „Biały Lotos". Fot. HBO Max

Ten się śmieje, kto się śmieje ze statku, czyli filmowa satyra na bogatych

Wystarczy niezbyt sympatyczny bogacz na ekranie i już przyklaskujemy: satyra na jeden procent, triumf lewicy.

Kadr z filmu „Glass Onion". Fot. Netflix

Prawda jest na wierzchu [o filmie „Glass Onion”]

„Na noże” można odczytać jako przesłanie do Amerykanów z klasy średniej: to, że dobrze się wam powodzi, zawdzięczacie nie tylko sobie. Mimo pewnych podobieństw najważniejsze pytanie, jakie stawia „Glass Onion”, jest inne, bardziej radykalne: czy pewien poziom bogactwa jest tak wielki, że nikt nie powinien móc go osiągnąć?

Fragment plakatu promocyjnego filmu „Menu”. Fot. Searchlight Pictures

„Menu”: Podani do stołu

Restauracja jako klasowy mikrokosmos w bardzo zabawnej i bardzo czarnej komedii „Menu”.

Andrzej Leder. Fot. Jakub Szafrański

Psychoterapia i upadek autorytetów

Rozpad dotychczasowych nośników wspólnoty w Polsce przynosi wycofanie się do indywidualizmu. Tak rozumiem też ogromne dowartościowanie roli psychiatrii i psychoterapii. O pomocy badani myślą więc jako o pomocy pojedynczej osobie. W pewnym sensie ponownie widzimy tu więc skuteczność lekcji neoliberalnej.

Wigilia u ambasadora RP w Paryżu w 1926 roku. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Jak pogodzić święty spokój ze świętami?

Niemożliwa mieszanka oczekiwań uwiera wiele kobiet przez cały rok, ale z całą mocą wybucha w momentach szczególnej mobilizacji, takich jak właśnie święta Bożego Narodzenia.

Fot. W. Kompała/KPRM, Hauke Musicaloris/flickr.com, ed. KP

To także wasza wina, że piłkarze rzucili się na premię od Morawieckiego

Polscy piłkarze, w dużej części milionerzy, mimo ogromnych pensji w klubach i puli od FIFA za wyjście grupy nie chcieli zrezygnować z dodatkowych pieniędzy podatników. A nie chcieli, bo to wy, drogie społeczeństwo, ich do tego zachęciliście.

Fot. Jonathan Francisca/Unsplash

Ratujmy bogatych przed motłochem i wprowadźmy podatek od luksusu

W naszym kraju ludzie po prostu wstydzą się bogacić, gdyż wiedzą, że ze strony rodaków nie spotka ich nic dobrego. Podatek od dóbr luksusowych mógłby zmienić na lepsze społeczne postrzeganie bogactwa.

Fot. ayeshamus/flickr.com

Zwyczajne dziewczyny i chłopaki z Warszawy, którym się udało

Wychowanie się w Warszawie daje na starcie ogromny bonus i wydatnie pomaga w ustawieniu się na odpowiednim kursie, czego wspaniałe efekty można czerpać do końca życia. Rodowici warszawiacy, którym udało się dojść wysoko, mogliby to wreszcie zacząć doceniać.

Fot. William Beem/flickr.com

„Córka nie będzie chodzić na konie”. Protokół: zdenerwować lewicowy komentariat – cyk, odpalony

Czy lewica naprawdę powinna cieszyć się z tego, że klasę średnią spotyka dziś w Polsce deklasacja? Mam poważne wątpliwości.

Fot. Xiaolong Wong/Unsplash, ed. KP

Nie każdego stać na niekupowanie w Czarny Piątek

Nie rób wielkich zakupów w Black Friday… chyba że tego potrzebujesz.

Fot. 
Hello I'm Nik/Unsplash

Czas kulawych jednorożców

Pogłoski o śmierci „kuca z IT” można uznać za mocno przesadzone. Co jest dobrą wiadomością.

Ilustracja: Beth Granter/flickr.com

Równia pochyła polityki tożsamości: od wielobarwnej klasy do klasistowskich oblężonych twierdz

Jak polityka, która miała być nośnikiem nowego uniwersalizmu, stała się polityką wykluczenia.

Sławomir Sierakowski i Przemysła Sadura. Fot. Jakub Szafrański

Sadura i Sierakowski: Polityk, którego teraz potrzebują Polki i Polacy, to nie iluzjonista, ale terapeuta

Nie programy polityczne, tylko lęki – tym przede wszystkim trzeba się zająć. Przemysław Sadura i Sławomir Sierakowski mówią nam, co wynika z raportu z ich najnowszych badań socjologicznych.

Ilustracja do raportu

Polacy za Ukrainą, ale przeciw Ukraińcom. Raport z badań socjologicznych

Najpilniejszą potrzebą w sferze publicznej jest dziś rozbrojenie, zanim wybuchnie w sposób niekontrolowany, nabrzmiałej do ogromnych rozmiarów niechęci do uchodźców – to jedna z konkluzji raportu z nowych badań socjologicznych Przemysława Sadury i Sławomira Sierakowskiego.

jasna 10

Jedne instytucje kultury potrzebują publiczności, a inne społeczności

Rozmowa z Magdaleną Malińską i Igorem Stokfiszewskim ze świetlicy Krytyki Politycznej Jasna 10.

Fot. Anton Murygin/Unsplash

Wiemy, skąd wziąć pieniądze na bezpłatne posiłki w szkołach

Z powodu wprowadzenia obniżonej składki zdrowotnej dla najlepiej zarabiających samozatrudnionych (4,9 proc. na liniowym PIT zamiast 9 proc.) finanse publiczne otrzymają o ok. 5 mld złotych mniej, niż miały otrzymać w pierwotnej wersji Polskiego Ładu. No i proszę, mamy źródło finansowania.

Annie Ernaux. Kadr z filmu "Histoires d'écrivains". Fot. YouTube.com

Intymne laboratorium Annie Ernaux

Jak to się stało, że urodzona w czasie wojny emerytowana nauczycielka, która pamięta jeszcze powojenne ruiny normandzkich miast, trafia do pokolenia młodszego niż jej dzieci, na drugim końcu Europy?

Fot. Alexa/Pixabay

Spięcie: Druga fala prywatyzacji. Ze szkołą jest źle, a będzie gorzej

Władza zmusza rodziców do zbędnego wydawania miliardów złotych na usługi, które powinno zapewnić państwo.

Fot. Nenad Stojkovic/flickr.com

Healthism z klasą, czyli żeby być zdrowym, wystarczy chcieć (i dobrze zarabiać)

Człowiek sukcesu to człowiek zdrowy, a zdrowie zależy tylko od nas. Prawda to czy nowe narzędzie kontroli społecznej?

Patryk-Jaki-Dzien-Swira

No odmień „być”

Angielszczyzna, być może jako ostatni element spuścizny japiszonowych lat 90., wciąż w Polsce przesączona jest bardziej lub mniej uświadomionym klasizmem. Ale Patryk Jaki akurat nie jest jego ofiarą.

byc-jak-krolowa

Jeszcze więcej powodów, dla których nie warto płakać po królowej

(Jeśli rasizm, kolonializm i niewolnictwo wam nie wystarczają).

Warsztaty naprawiania ubrań w nurcie Zero Waste. Fot. Sean Pollock/Hackney Council/Flickr.com

Praca opiekuńcza na rzecz planety? Feministyczne zastrzeżenia do zero waste

Prowadzenie domu w zgodzie z wymogami zero waste to ogrom nieodpłatnej i niewidzialnej pracy kobiet.

Fot. Piotr Bieniecki/www.fototeo.pl licencja: CC BY-SA 4.0. Ed. KP

Makłowicz: Polacy jedzą tak dużo mięsa, bo pragną zaspokoić tęsknoty swoich chłopskich przodków

Ludową – i nie tylko – historię kuchni polskiej kreśli w rozmowie z Jakubem Majmurkiem Robert Makłowicz.

Fot. Jakub Szafrański

Sadura: Stosunek do mięsa to pole walki

Ludzie ograniczają mięso, gluten czy laktozę ze względu na własne zdrowie, natomiast wykluczanie mięsa to wybór ideologiczny. O postawach wobec konsumpcji mięsa rozmawiamy z Przemysławem Sadurą.

Nobel dla Olgi Tokarczuk

Idiotyczna awantura o Tokarczuk

Eco i Carrière zapewne idiotyzmem nazwaliby autorytatywne stwierdzenia o tym, że Tokarczuk emanuje klasową wyższością i pogardą dla ludu, formułowane na podstawie minutowego fragmentu z ponadgodzinnej rozmowy.

Spotkanie Mateusza Morawieckiego z wyborcami z Tczewa. Fot. KPRM/Flickr.com

Kogo bronić przed inflacją, czyli lekcja Balcerowicza

Grozi nam powtórka z rozrywki z początku lat 90. Z PiS-em u władzy lub bez.

Fot. Lauren Walker/Truthout

Równiej już było. Nierówności w Polsce znów gwałtownie rosną

Rozchwianie gospodarcze po pandemii zakończyło krótki okres polskiego egalitaryzmu. Polska znów się rozwarstwia.

Fot. Piotr Drabik/flickr.com, Piotr Malecki/NBP/Wikimedia Commons, ed. KP

Kogo inflacja boli bardziej – biedniejszych czy klasę średnią?

Mistrzowie szukania od lat promocji w gazetkach sklepowych kontra ci, dla których rezygnacja z zagranicznych wakacji jest trudna do zaakceptowania. Styl życia wpływa na to, jak radzimy sobie ze wzrostem cen.

Fot. HDRO UNDP/flickr.com, Jakub Szafrański ed. KP

Kapitał i ideologia: (naprawdę) krótki kurs

Posłuchajcie go przed zaplanowaną na 26 maja 2022 debatą w warszawskiej świetlicy KP przy Jasnej 10, w której Piketty porozmawia ze Sławomirem Sierakowskim o tym, jak jego pracę można wykorzystać w kontekście wojny w Ukrainie. 

Fot. Jared Rodriguez/Truthout

Dyplom, rasa i klasa, czyli jak głosuje Ameryka

Michał Sutowski w kolejnym odcinku serii podcastów „Kapitał i ideologia: (naprawdę) krótki kurs”.

Ukraińska uchodźczyni w Przemyślu Fot. Mirek Pruchnicki/flickr.com

Zanim ich znielubimy

Niezamożni Polacy niechętnie spoglądają na nielicznych, ale widocznych Ukraińców z pieniędzmi i w drogich autach. Grozi nam konflikt społeczny, jeśli państwo polskie nie weźmie się do roboty.

Donald Tusk i Borys Budka Fot. Jakub Szafrański

Przestańcie udawać, że nie musicie jeść i mieć gdzie mieszkać

Pouczają nas, że mamy się przejmować Ziobrą i Macierewiczem, a nie ceną chleba i biletów tramwajowych. Nie wygrają żadnych wyborów.

Fot. Jakub Szafrański, ed. KP

Grubi, czyli gorsi. Jak zabija fatfobia?

Rozmowa z Marią Mamczur, autorką „Grubej”, czyli reportażu o wadze i uprzedzeniach.

Fot. Russell Tribunal/flickr.com, ed. KP

Będę silna naszą wspólną wiarą, towarzyszko

„Kobiety, rasa, klasa” Angeli Y. Davis, jedna z najważniejszych książek w historii feminizmu, to historia wykluczeń i przemocy, ale też solidarności ponad podziałami, bezinteresownej pomocy, przyjaźni.

Uchodźczynie na przejściu granicznym w Medyce Fot. Monika Bryk

Uchodźcy a brzydkie emocje, które są w nas

Jedna z moich studentek zadała mi niedawno takie pytanie: „rodzice przyjęli do domu Ukraińców, a mój młodszy brat jest wściekły i niezadowolony, że zajmują mu pokój. Jak uczyć go empatii?”.

Fot. Rafał Milach, Archiwum Protestów Publicznych [seria], 2018, Warszawa, 08.03.2017, Protest przeciwko zaostrzeniu ustawy antyaborcyjnej, 2017/2018. Zdjęcie z kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

Ruch feministyczny w pandemicznym świecie – ku nowej polityce klasowej

Ducha ponownie wynalezionego strajku feministycznego z minionych pięciu lat można podsumować jednym z najbardziej rozpowszechnionych haseł: „Gdy my staniemy, stanie świat”.

bogata-para-milosc-zwiazek-retro

Miłość utrwala podziały klasowe

Czyli „z nikim mi się tak dobrze nie rozmawiało” jak wtedy przy frappé, z absolwentem podobnie prestiżowego kierunku, w wielkim mieście przypominającym moje.

Jerzy-Owsiak

Owsiak stracił tysiaka, ochrona zdrowia zyskała 7 mld zł (nie z WOŚP)

Z całym szacunkiem dla Orkiestry, ale Polski Ład przyniesie ochronie zdrowia kilkadziesiąt razy więcej dodatkowych środków niż zbiórka Owsiaka.

Sylwetka premiera Mateusza Morawieckiego. Fot. Krystian Maj/KPRM/Flickr.com

Czego Polski Ład uczy nas o klasie średniej?

Lada moment wszystko się ułoży, Sejm puści kilka nowelizacji, skarbówka na zlecenie władzy da korzystne interpretacje. Nie zmieni się tylko jedno – zwroty podatku. To, co jest dziś katastrofą, zostanie przyjęte jako premia od pana Kaczyńskiego.

Oddział tzw. strzelców senegalskich, styczeń 1918

Podejrzane braterstwo i mieszczańskie dramaty

Kinga Dunin czyta „Bratnią duszę” Davida Diopa i „Tę prawdziwą” Sándora Máraiego.

Fot. MGM, Adrian Grycuk/Wikimedia Commons. Ed. KP

Próżniacza prawica wspiera nieróbstwo

Kiedy ktoś zarzuca pracownikom lenistwo i roszczeniowość, broni jedynie interesu rentierów, którzy pracować nie muszą i nie chcą.

Restauracja z kebabem przy ulicy Piotrkowskiej w Łodzi. Fot. Jakub Szafrański

Beza łyżeczką czy kebab rękami? O klasowości tego, co (i jak) jemy

Któż nie chciałby wiedzieć, do jakiej klasy należy?

Fot. Adrian Grycuk/Wikimedia Commons, Nick Normal/Flickr.com. Ed. KP

Pan wie już za co, profesorze!

Lewicowi aktywiści zakłócają Matczakowi wizję studentów prawa „o jasnym spojrzeniu”. Profesorowi odpowiada student prawa.

Fot. Noel Hidalgo/Flickr.com

Możemy zapierdalać 16 godzin dziennie, ale do wygrania jest co najwyżej nagroda pocieszenia

Chwaląc zalety 16 godzin pracy dziennie, Marcin Matczak nakręca walkę klasy średniej z klasą średnią. Zapomina przy tym, jakie jest nasze (i jego) miejsce w hierarchii kapitalistycznego świata.

Piercing_kadr

Kryminalne historie z Wosiem, Macronem i szpikulcem do lodu w tle

Kinga Dunin czyta „Dług honorowy” Wojciecha Chmielarza, „Piercing” Ryū Murakamiego i „Kto zabił mojego ojca?” Édouarda Louisa.

Kadr z teledysku Maty  do utworu Szafir, SBM Label

„Młody Matczak”: nieudana ucieczka od bananowości

Awans społeczny jest jednym z głównych tematów polskiego rapu. U Maty jednak wypracowanego, świadomego głosu na ten temat nie uświadczymy.

Fot. Jakub Szafrański, Tadeusz Wróblewski/Flickr.com, Wikimedia Commons. Ed. KP

Ludowej historii nie można zakląć w pomnik. Ona wciąż trwa

Badania nad ludową historią i książki o niej są między innymi po to, byśmy pamiętali, że to nie Balcerowicz podarował nam demokrację. Ale dopiero zaczynamy tę historię opisywać.

Fot. Jakub Szafrański

Diabeł ubiera się w Klubie Jagiellońskim

Joanna Jędrusik przeczytała za was tekst „Mężczyźni w Polsce ubierają się fatalnie” i ma do niego kilka zastrzeżeń.

Fot. Jennie Scott. Ed KP

„Dziewczyna, kobieta, inna”: Bajka z innego świata?

Pop w w Polsce zazwyczaj bywa konserwatywny, a ten jest liberalno-progresywny i zwiera różne ważne i aktualne tematy. Kinga Dunin czyta „Dziewczynę, kobietę, inną” Bernardine Evaristo.

Fot. Emil Kalibradov/Unsplash

Pogadajmy o kasie i klasie

Wciąż wielu ludzi jest mylnie przekonanych, że dochody i sukces zależą wyłącznie od ciężkiej pracy, a biedni są biedni, bo tylko na tyle zasłużyli.

pxhere.com, CC0

Prędzej trafi cię piorun, niż zostaniesz krezusem. Fałszywa obietnica sportu zawodowego

Wielka kariera w sporcie zawodowym jest zarezerwowana tylko dla drobniutkiej garstki najlepszych. Masa pozostałych musi pogodzić się z porażką.

Fot. David Ingram/Flickr.com

Kapitał kulturowy ważniejszy niż materialny

Pieniądze to nie wszystko. Wychowanie w inteligenckim domu daje olbrzymią przewagę kulturową i edukacyjną.

Obchody tak zwanej rocznicy smoleńskiej na Starym Mieście w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Bendyk: Ani klimatu, ani demokracji bez wyborców PiS nie uratujemy

Jeśli nie dotrzemy do ludzi poza metropoliami, nie zdołamy ani przygotować Polski na globalne ocieplenie, ani pokonać Kaczyńskiego. O nowych klasach społecznych w epoce kryzysu klimatycznego opowiada Edwin Bendyk.

Strój piotrkowski Strój opoczyński Muzeum Etnograficzne w Warszawie. Fot. Wikimedia Commons. CC

„Miejsca, które nie mają znaczenia”. Elity mają problem z politycznymi wyborami peryferii

Dlaczego dawna klasa robotnicza i niższa klasa średnia przestają uznawać społeczne i kulturowe normy narzucane im przez wielkomiejskie elity?

Przemysław Sadura

Sadura: Polacy dzielą się na klasy, ale to nie klasy dzielą Polaków

Tak się jakoś złożyło, że jeśli ktoś w Polsce umie grać w klasy, to PiS. Lewica ma intelektualistów, którzy wyrośli na teoriach klasowych, a mimo to zupełnie tego nie potrafi – mówi Przemysław Sadura.

klasy społeczne

Awans społeczny to nie grzech

Awans społeczny jest powodem do dumy. Towarzyszy mu poczucie sprawczości, przejęcia kontroli nad własnym życiem. Lewica lekceważy to na własną szkodę.

klasy gra społeczne

Kto w Polsce jest klasą średnią? [wyjaśniamy]

Gdy ktoś mówi o klasie średniej, sprawdźcie najpierw, czy aby nie reprezentuje interesów wyższej. Piotr Wójcik sprawdził, kto naprawdę jest klasą średnią.

rachunek podatek pieniądze

Jestem przedsiębiorczynią i chcę płacić podatki, nawet wysokie [LIST]

Nie będę narzekać, gdy okaże się, że moje podatki zapewnią mieszkanie do wynajęcia na start dla młodych wchodzących w dorosłe życie.

500 plus rodzina dzieci

Usługi publiczne zamiast 500+, czyli o progresywnej niby-sprawiedliwości

Żeby odczuć jakościowy skok usług publicznych, trzeba chyba, jak pani Małgorzata Rozenek, nie jechać tramwajem przez kilka dekad.

kawiarnia-praca

Profesorka narzeka na podatki, bo spłaca hipotekę. Ja nie mam nawet zdolności kredytowej [LIST]

Wiecie co? Lubię płacić podatki. To swego rodzaju spłata długu, jaki zaciągnęłam przez całe życie w społeczeństwie.

praca robotnik

Przedsiębiorco, inni też pracują

W ostatnich dniach obserwujemy dyskusję, w której zasmuca to, że im wyżej ktoś jest na drabinie społecznej, tym trudniej mu zauważyć, że ci niżej też ciężko pracują.

Krzysztof Gawkowski. Fot. FB @wiosnabiedronia

Gawkowski: Szanuję Szymona Hołownię, ale…

Z Krzysztofem Gawkowskim, przewodniczącym klubu parlamentarnego Lewicy, rozmawiamy o Polskim Ładzie, opozycji i tym, czy Rafał Trzaskowski albo Szymon Hołownia odbiorą Lewicy trochę popularności.

jachira-2

Klaudii Jachiry taniec z gwiazdami

Mądrze pomyślane inwestycje publiczne są inwestycjami w dobrostan ludzi. Niektórzy politycy i polityczki opozycji nadal tego nie rozumieją.

morawiecki ład budownictwo mieszkania

Nowy ład, stara bieda

Jak Zjednoczona Prawica chce dać branży deweloperskiej prawdopodobnie największy prezent w historii III RP.

University_of_Warsaw_(Uniwersytet_Warszawski)

„Wykładam na uczelni, dużo pracuję, jestem samodzielną matką. Jak uderzą mnie wyższe podatki, to koniec” [LIST]

Jako nominalna członkini klasy średniej czuję się urażona jej opisami w lewicowym medium.

Maciej-Gdula-SM

Dla kogo ten Ład? Gdula o przyszłości państwa opiekuńczego w Polsce

Komu się pieniądze z podatków po prostu należą, a komu już niekoniecznie?

IMG_9964 kaczyński

Klasa średnia ma powody, żeby nie płacić za obietnice wyborcze PiS-u [LIST]

Jestem przedstawicielką klasy średniej o mocno lewicowych poglądach, ale nie mam zamiaru zdawać „testu portfela” w państwie rządzonym przez PiS.

Służba Celno-Skarbowa

Podatki w Polskim Ładzie: burza w szklance wody

Polski Ład to zaledwie minimalna korekta niesprawiedliwego systemu. Ani nie wprowadza realnej progresji podatkowej, ani nie poprawi jakości usług publicznych.

morawiecki nowy ład pis

Nowy ład czy nowe wybory?

Polski Ład nie wygląda jak projekt ze środka kadencji. Bardziej przypomina zestaw obietnic składanych na początku roku wyborczego.

portfel

Klasie średniej trzeba zaglądać do portfela

Progresja podatkowa jest najlepszym testerem twojej lewicowości. Możesz biegać na demonstracje, za pomocą kolejnych nakładek na fejsbuku solidaryzować się z osobami dyskryminowanymi, ale to test portfela mówi wszystko.

Jaroslaw-Kaczynski-Polski_Lad

Polski Ład, czyli wspaniała fantazja o poprzedniej cywilizacji

Czapka z głowy, sam bym programu spajającego Zjednoczoną Prawicę lepiej nie napisał.

Ikonowicz Piotr

Neoliberalne zniewolenie

W internecie młodzi radykalni lewicowcy określają liberałów pogardliwym określeniem „libki”. To jednak niczego nie załatwia. Bo to oni, a nie lewica, wciąż dzierżą rząd dusz.

lekarz-doktor-nfz-stock-depositphotos

Jesteś z klasy wyższej? Dodaj lekarza do znajomych. Nie? Gnij w kolejce

„Znajomy lekarz” to w Polsce czynnik dystynkcji klasowej.

merytokracja bogaci

Markiewka: Nie stać cię na sukces, czyli okrutny mit merytokracji

Wiara w merytokrację nie tylko jest fałszywa, ale służy też do wywyższania garstki zwycięzców rynkowej gry i poniżania całej reszty.

Ciemności Smalandii

Pochodzę z klasy robotniczej, nienawidzę bogatych snobów i ich arystokratycznych ideałów

Kinga Dunin czyta „Ciemności Smalandii” Henrika Bromandera i „Huberta” Bena Gijsemansa.

tigre_branco_3-14754772

Nawet lokaj już ośmiela się śmieć

Jak mówi bohater „Białego Tygrysa”, człowiek urodzony w tym miejscu gdzie on ma tylko dwie opcje: przestępstwo lub politykę. Która jest uczciwsza?

Therese Bohman-100

Wszyscy wszystkich zdradzają. Najczęściej dlatego, że poszukują czegoś bardziej autentycznego

W Szwecji trzeba być wyzwoloną we właściwy sposób, aby w oczach innych kobiet uzyskać akceptację swojego wyzwolenia. Rozmowa z pisarką Therese Bohman.

Fot. facebook.com/justyna.suchecka

Suchecka: Szkoły nie są dla nas miejscem edukacji, lecz magazynami do przechowywania dzieci

Czy po likwidacji gimnazjów i chaosie pandemii da się jeszcze uratować polską szkołę? Michał Sutowski rozmawia z Justyną Suchecką.

Elegia dla bidoków film Rona Howarda

„Elegia dla bidoków”: Jak nie kręcić kina społecznego

Porażka filmu Rona Howarda jest tym większa, że jego twórcy pracowali na potencjalnie bardzo ciekawym – nawet jeśli politycznie dyskusyjnym – materiale.

Fot. Vinod Divakaran/Wikimedia Commons

Kiedy ludowy bohater bije kobiety. Przypadek Diego Maradony

Wizerunek lewicowego bohatera mas, który przeszedł drogę od slumsów do bogactwa i sławy, zbudowany jest na posiniaczonych ciałach kobiet.

Fot. Jakub Szafrański

Podłe elity, dobry lud i dogmat 500+

Czy działacze KOD, często ludzie starsi, emeryci, są jeszcze „ludem” czy już „elitą”? Czy krytykujący dogmat 500+ lewicowi związkowcy i naukowcy są jeszcze z „ludem” czy już przeciwko niemu?

Fot. SP Records/youtube.com

Szczerek: Kazik a walka klasowa

Patrzyłem, jak najlepsze umysły młodego pokolenia podkreślają, że oczywiście zachowanie Trójki be, ale dodają, że nie lubią Kazika Staszewskiego.

Fot. Facebook.com/Mateusz Damięcki. Edycja KP

Lud sprzedał wolność za 500+? To bardzo stary koncept

Adam Leszczyński: Od wieków elity narzekały, że lud sprzedał swoją wolność. Mateusz Damięcki nie jest ani pierwszy, ani nie będzie ostatni.

Strajk przedsiębiorców pod KPRM Fot. Monika Bryk

Majmurek: Protest przedsiębiorców albo pocztówka z przyszłości

Klasa średnia, której w oczy zagląda nagle widmo pauperyzacji czy choćby relatywnego pogorszenia statusu, ma tendencję do tego, by brzydko się radykalizować.

Normalni ludzie Sally Rooney recenzja

Normalni milenialsi okiem „Jane Austen prekariatu”

Nie zwykli, zwyczajni czy przeciętni – „normalni”. Czy tacy rzeczywiście są bohaterowie „Normalnych ludzi” Sally Rooney, czy za takich chcieliby uchodzić? Pewne jest, że przymiotnik ten należy odczytywać ze sporą dozą ironii.

Didier Eribon wywiad

Eribon: Jesteśmy pariasami, dziedziczymy wykluczenie

O hierarchii wstydów, awansie społecznym, opresywnym systemie liberalnym maskującym klasowość i o tym, czy powrót do korzeni jest możliwy, mówi Didier Eribon, autor książki „Powrót do Reims”.

kinga dunin czyta uzdański louis

Ludzie mają problemy

Sen jest wysoko na liście moich priorytetów życiowych i rozumiem, czemu ktoś chciałby się w nim pogrążyć. A taki właśnie ma plan bezimienna bohaterka „Mojego roku relaksu i odpoczynku”.

Didier Eribon

Cher Monsieur Eribon

To zdanie z trudem przechodzi mi przez klawiaturę, ale jednak powiem: powinna to być lektura obowiązkowa dla każdego sympatyka lewicy. Kinga Dunin czyta „Powrót do Reims” Didiera Eribona.

Didier Eribon

Proste równoległe się nie spotykają [fragment książki Didiera Eribona]

Nieznajomość hierarchii szkolnych i nieobeznanie z mechanizmami selekcji prowadzą do dokonywania wyborów najbardziej kontrproduktywnych, do decydowania się na ścieżki z góry przegrane.

Édouard_Louis

Louis: Piszę o przemocy, ponieważ jestem optymistą

Opisywanie przemocy tworzy przestrzenie wolności i zmiany. Rozmowa z Édouardem Louisem, autorem „Historii przemocy”.

ja-daniel-blake-kadr2

Ken Loach: Jeśli nie rozumiemy walki klas, nie rozumiemy zupełnie nic

Między bezlitosną machiną państwa a zwykłą ludzką solidarnością – Lorenzo Marsili rozmawia z reżyserem Kenem Loachem.

Fot. włodi, cc, flickr.com

Graeber: Armia altruistów

Dlaczego prawica znacznie skuteczniej wygrywa populistyczne nastroje niż lewica? Otóż dlatego, że przekonująco obwinia liberałów o to, że odebrali zwykłym ludziom prawo do spełniania dobrych uczynków.

„Wszystko za 2 zł”. Mateusz Morawiecki na zakupach. Źródło: twitter.com/GPtygodnik

Warufakis: Jak nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o wojnę klas

Elity brną w teorie spiskowe, a prawda o sukcesie populistów jest znacznie banalniejsza.

Kadr z serialu „Czterdziestolatek". Fot. TVP

Odważ się być średnim!

O przeszłości i przyszłości polskiej klasy średniej – dr hab. Maciej Gdula.

Grenfell_Tower_fire_(wider_view)

Grenfell Tower, czyli pożar polityczny

Skojarzenia z World Trade Center były oczywiste: porażający obraz płonącej wieży, biegnący na pomoc strażacy, ludzie skaczący z okien. Zabrakło tylko terrorysty.

Zamknij