Analiza ISZ | dr Elżbieta Korolczuk: Społeczeństwo obywatelskie w Polsce – kryzys czy nowe otwarcie?

dr Elżbieta Korolczuk

W siódmym zeszycie Analiz ISZ dr Elżbieta Korolczuk pisze o tym, gdzie są aktywni politycznie Polacy, kto nie chciał ich dostrzec i dlaczego – i co z tego dziś wynika dla polskiej demokracji.

Masowa mobilizacja społeczna ostatnich dwóch lat obserwowana w takich zjawiskach, jak marsze KOD, czarny protest czy, z drugiej strony politycznego spektrum, Marsz Niepodległości, nie jest anomalią ani skutkiem polaryzacji politycznej. Wyrosła ona na podglebiu aktywności społecznej prześlepionej przez badaczy społeczeństwa obywatelskiego: działań poza tzw. trzecim sektorem, walk o interesy ekonomiczne, organizowania się środowisk nieliberalnych. Zauważalna dziś polityzacja zbiorowych działań obywateli przybiera różne formy – od działań lobbingowych i kontrolnych wobec władzy, przez udział w wyborach samorządowych, aż po prowadzone wspólnie z partiami protesty społeczne. Aby jednak obywatele mogli faktycznie wzmocnić swą podmiotowość, oprócz wyjścia z roli usługodawczej organizacje społeczne muszą zdemokratyzować swą aktywność, otworzyć się na głosy i współdecydowanie obywateli i zdywersyfikować źródła finansowania. Obecna polityka państwa zmierzająca do ograniczenia autonomii społeczeństwa obywatelskiego rodzi zagrożenia, ale też stwarza szanse na jego dalszą aktywizację i zaangażowanie Polaków na rzecz demokracji.

CZYTAJ TEŻ:
NIE SPOŁECZEŃSTWO JEST ZACOFANE, TYLKO ELITY ŚLEPE – rozmowa Michała Sutowskiego z Elżbietą Korolczuk

Seria Analiz Instytutu Studiów Zaawansowanych to odpowiedź na kolejne wyzwania: rosnącą złożoność konfliktów i nowe trendy społeczne, które czynią współczesny kryzys demokracji jeszcze mniej przejrzystym. Każda z analiz powstaje w toku seminariów badawczych z udziałem najwybitniejszych ekspertów w swoich dziedzinach: ich autorskie teksty w wersjach roboczych zostają poddane krytyce dwojga recenzentów oraz dyskusji z udziałem publiczności. Intencją seminariów jest rozpoznanie najważniejszych problemów współczesności z punktu widzenia wartości i celów lewicy, a o doborze tematów decyduje miara ich skomplikowania i waga polityczna dla Polski i świata. Prosimy znawców – praktyków i teoretyków – o diagnozę procesów, mechanizmów, gier sił i dyskursów. Wierzymy bowiem, że żeby zmienić świat, trzeba go najpierw dobrze objaśnić.