Zygmunt Borawski, Łukasz Stępnik, Milena Trzcińska

Warszawa jako laboratorium teorii architektury XX wieku

W trakcie zajęć analizować będziemy najważniejsze teksty z zakresu teorii architektury i urbanistyki XX wieku, pogłębiając dzięki nim zdolności krytycznego rozumienia przestrzeni miejskiej. Przyjrzymy się nurtom myślowym, które wpłynęły na kształt i strukturę wielu europejskich miast osadzając je w ich kontekście społecznym, politycznym i ekonomicznym.

Głównym przedmiotem naszego zainteresowania będzie Warszawa, która poprzez swoja historię miała szansę stać się poligonem doświadczalnym dla różnorodnych, często nawet wzajemnie sprzecznych, teorii planowania. Analizowane teksty pozwolą nam na zdobycie narzędzi badawczych, dzięki którym będziemy w stanie zrozumieć nie tylko procesy kształtujące przestrzeń współczesnej Warszawy, ale też ścieżki jej potencjalnego rozwoju.

Tematyka zajęć związana będzie z ideami, które determinowały strukturę stolicy od czasów międzywojennych, przez trudy odbudowy, aż do okresu transformacji ustrojowej i współczesności.

__________________________________

BIBLIOGRAFIA:

1. Narodziny Modernizmu

Lektura obowiązkowa:
• Le Corbusier, W stronę architektury, przeł. Tomasz Swoboda, wyd. Centrum Architektury, Warszawa 2012.

Lektury dodatkowe:
• Le Corbusier, Kiedy katedry były białe, przeł. Tomasz Swoboda, wyd. Centrum Architektury, Warszawa 2013.
• Charles Jencks, Le Corbusier – tragizm współczesnej architektury, przeł. Monika Biegańska, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982.
• Jarosław Trybuś, Przewodnik po warszawskich blokowiskach, wyd. Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2011.


2. Od Modernizmu do Totalitaryzmu

Lektura obowiązkowa:
• Deyan Sudjic, Kompleks gmachu. Architektura władzy, przeł. Agnieszka Rasmus-Zgorzelska, wyd. Centrum Architektury, Warszawa 2015.

Lektury dodatkowe:
• Filip Burno, Spektakl i modernizacja. Miasta włoskie w okresie faszyzmu 1922-1945, wyd. Fundacja Kultura Miejsca, Warszawa 2016.
• Albert Speer, Dzienniki ze Spandau, przeł. Lech Czyżewski, wyd. Magnum, Warszawa 2013.

3. Zniszczenia wojenne i teorie odbudowy

Lektury obowiązkowe:
• Józef Sigalin, Warszawa 1944-1980: z archiwum architekta, PIW, Warszawa 1986
• Jan Zachwatowicz, O polskiej szkole odbudowy i konserwacji zabytków, w: „Człowiek i Nauka 1979”, red. K. Maślankiewicz, Warszawa 1979.  

4. Krytyka modernizmu – zmiana pokoleniowa

Lektury obowiązkowe:
• Alison i Peter Smithson, The Charged Void: Archietcture, wyd. Monacelli Press, New York 2001.
• Aldo van Eyck, Writings, Sun Publishers, The Netherlands 2006.

5. Postmodernizm – Miasto Analogowe

Lektury obowiązkowe:
• Aldo Rossi, The Architecture of the City, przeł. Diane Ghirardo, Joan Ockman, MIT Press, Cambridge, Massachusetts and London 1984.
• Aldo Rossi, A Scientific Autobiography, The MIT Press, Cambridge, Massachussets and London, England 1981.

6. Postmodernizm – Robert Venturi a Raszyn

Lektura obowiązkowa:
• Robert Venturi, Denise Scott Brown, Steven Izenour, Uczyć się od Las Vegas, przeł. Anna Porębska, wys. Karakter, Kraków 2013.

Lektury dodatkowe:
• Postmodernizm polski. Architektura i urbanistyka t. 1, red. Lidia Klein, wyd. 40000 Malarzy, Warszawa 2013.
• Filip Springer, Wanna z kolumnadą. Reportaże o polskiej przestrzeni, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013.

7. Bigness i teorie XXI w. – Rem Koolhaas a Regionalizm krytyczny

Lektury obowiązkowe:
• Rem Koolhaas, Bruce Mau, Bigness or the problem of Large, w: tychże, S,M,L,XL, wyd. The Monacelli Press, 1995.
• Kenneth Frampton, Towards a Critical Regionalism: Six Points for an Architecture of  Resistance, w: Postmodern Culture,  red. H. Foster, Pluto Press. London 1985, pp.16-30.

8.  Plan Defilad – przestrzen konfliktu 

Lektury obowiązkowe:
• Rosalyn Deutsche, Agorafobia, przeł. Paweł Leczkowicz, w: „Artium Quaestiones XIII”, red. P. Piotrowski, W. Suchocki, Poznań 2002.
• Michał Murawski, Kompleks Pałacu. Życie społeczne stalinowskiego wieżowca w kapitalistycznej Warszawie, przeł. Ewa Klekot, wyd. Muzeum Warszawy, Warszawa 2015. 
 

Informacje dla studentek i studentów:
Seminarium odbywa się co 2 tygodnie, w środy, w godzinach 18:00-19:30, począwszy od 1 marca 2017.

Terminy spotkań:
2017: 1.03, 15.03, 29.03, 19.04, 26.04, 10.05, 7.06, 21.06

Ze względu na dobór lektur uczestnicy i uczestniczki seminarium powinni znać język angielski na poziomie rozumienia tekstu naukowego.

Obowiązują zapisy za pośrednictwem poniższego formularza, według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl.
Termin naboru mija 7 lutego 2017. 
Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.

ZYGMUNT BORAWSKI – Absolwent Akademii Architektury w Mendrisio w Szwajcarii i Virginia Polytechnic Institute and State University w USA. Doświadczenie zawodowe zdobywał w studiu Christiana Kereza w Zurychu i warszawskiej pracowni JEMS Architekci, z którą obecnie współpracuje. Jest również redaktorem działu Architektura i Design w Kwartalniku Przekrój. Publikował teksty z zakresu architektury w miesięczniku Architektura Murator i w Kwartalniku RZUT.

ŁUKASZ STĘPNIK – Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej i VIA University Horsens. Doświadczenie zawodowe zdobywał w biurach architektonicznych w Polsce i Szwajcarii, m.in. w studiu Christiana Kereza w Zurychu i warszawskiej pracowni JEMS Architekci, z którą stale współpracuje. Założyciel strony internetowej www.teoriaarchitektury.blogspot.com gromadzącej tłumaczenia najważniejszych tekstów związanych z teorią architektury i urbanistyki oraz współzałożyciel i redaktor Kwartalnika Architektonicznego RZUT. Współpracuje z Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Fundacją Bęc Zmiana, publikując teksty i przygotowując różnorodne projekty z zakresu teorii projektowania.

MILENA TRZCIŃSKA – Absolwentka wydziału architektury Politechniki Warszawskiej oraz Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Studiowała w Polsce, Włoszech i Indonezji. Na stałe współpracuje z biurem BBGK Architekci. Była projektantką m.in. w: msm architecture w Kolonii, Studio BAU i TAKTO. Współtworzyła projekt „Mapa Architektury” prezentowany w ramach festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE 5, organizowanego przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Współzałożycielka i redaktorka ogólnopolskiego Kwartalnika Architektonicznego RZUT, autorka publikacji o tematyce architektonicznej i scenograficznej.